Anne olmak isteyen her kadın heyecanla gebe olup olmadığını anlamak için çeşitli yollara başvurur. Bunlar gebelik testleridir. Fakat gebelik testini en uygun zamanda yapmak psikolojik olarak önemlidir. Zamanı gelmeden yapılmış ya da bir çok kez yapılmış gebelik testlerinde beklenmedik sonuçlar görmek sizi olumsuz yönde etkileyebilir.
Bu nedenle bu yazımızda bebek planlayan annelerimize ne zaman ve nasıl test yapılması gerektiğinden bahsedeceğiz.
Gebelik Testi Nedir?
Gebelik testi, hamileliğin başlangıcı ile birlikte vücutta artmaya başlayan Beta-HCG hormonunun kanda veya idrardaki miktarının ölçülmesi ile gebeliğin varlığını tespit etmeye yarayan testtir. Gebelik planlayanların çok yakından tanıdığı bu hormon, insan koryonik gonadotropini veya halk arasındaki ismiyle hamilelik hormonu olarak da bilinir. Bu hormon genellikle gebelikle ilişkilendirilmiş olmasına karşın aslında bazı diğer hastalıklar nedeniyle de düzeyi artabilen bir hormondur. Beta-HCG hormonu seviyesinin yükselmesine yol açabilen bir sağlık sorunu olan kadın veya erkek bireylerde bu hormonun yüksek olduğu görülebilir. Dolayısıyla Beta-HCG testi yüksek olan bir bireyde gebelik ihtimali yüksek olsa da bunu araştırmaya yönelik daha ileri tanı testleri yapılmalıdır.
Gebelik Testi Ne Zaman Yapılmalı?
Adet gecikmesi kadınların gebe kalmasına sebep olan nedenlerin başında gelmektedir. Düzenli bir şekilde hamile olan bir kadın adet tarihinin 6. gününden sonra gebelik testi yapabilir. Bazı durumlarda HCG hormonu ve yumurtanın geç döllenmesi ile hamilelik idrarda gözükmeyebilir. Araştırmalara göre gebelik testinden en doğru sonucu almak için adet döneminden bir hafta sonra test yapılmalıdır.
Sabah uyanır uyanmaz test yapmak gece boyu idrarda HCG hormonunun birikmesi ile en doğru sonucu vermektedir. Adet dönemi düzensizliği yaşayanlar ise son cinsel ilişkiden 21 gün sonra hamilelik testi yapılmalıdır. Kan ve idrarda hamilelik hormonu seviyesi yükselmesi zaman alabileceğinden dolayı gebelik testi yapmak için aceleci davranmamak gerekmektedir. Rahime yerleştikten sonra salgılanan HCG hormonu yalnızca anne kanına geçebilir. Gebelik oluşmasına rağmen bunun kan ve idrara geçmesi birkaç gün alabilmektedir.
Gebelik Testi Çeşitleri
Hamilelik testi, kan ve idrar tahlilleriyle yapılabilir. İki testte de hCG hormonu değerleri takip edilir. hCG (human chorionic gonadotropin), embriyo rahim içerisine yerleştikten sonra üretilmeye başlanır. Plasentada üretilen bu hormon, kanda yükselirse hamilelik belirtisini yani döllenmeye işaret eder.
Evde gebelik testi yaparken idrardaki hormon seviyesini takip eden yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Bunun için idrarı hamilelik açısından değerlendiren gebelik kitlerinden yararlanarak birkaç dakika içinde sonuç alabilirsiniz.
Kan testlerinde ise idrar testine oranla daha güvenilir ve kesin sonuçlar alabilirsiniz. Bu testlerin hastane ortamında yapılması ve laboratuvar analizleriyle uzmanlar tarafından değerlendirilmesi gerekir.
- Erken Gebelik Testi
Erken hamilelik testi, tıpkı klasik idrarda gebelik testleri gibi idrar damlatılarak kullanılan test kitleridir. Beta-HCG hormonunun seviyesindeki hafif yükselmeleri dahi algılayabilecek daha hassas kitlerdir. Erken gebelik testlerinde döllenmenin gerçekleşmesinin üzerinden 5-6 gün gibi kısa bir süre geçtikten sonra hamilelik tespit edilebilir.
- Kanda Gebelik Testi
Gebelik testi yaptırmanın en güvenilir yolu kanda Beta-HCG testi yaptırmak için sağlık kuruluşlarına başvurmaktır. Koldan alınan tek tüp kanla gerçekleştirilebilen gebelik testinin sonuçları genellikle aynı gün içerisinde alınabilir. Aktif bir cinsel yaşamı bulunan ve üreme çağında olan kadınlar için Beta-HCG yüksekliği genellikle hamileliği işaret eder. Beta-HCG hormonunun düzeyi aynı zamanda hamilelik haftası hakkında da bilgi verir. Hamilelikte hafta hafta ortalama Beta-HCG hormonu düzeyleri şu şekildedir:
- 3 haftalık gebelikte 5-50 mIU/L
- 4 haftalık gebelikte 5-426 mIU/L
- 5 haftalık gebelikte 18-7340 mIU/L
- 6 haftalık gebelikte 1080-56500 mIU/L
- 7-8 haftalık gebelikte 7650-229000 mIU/L
- 9-12 haftalık gebelikte 25700-288000 mIU/L
- 13-16 haftalık gebelikte 13300-254000 mIU/L
- 17-24 haftalık gebelikte 4060-165400 mIU/L
- 25-40 haftalık gebelikte 3640-117000 mIU/L
Beta-HCG hormonunun en işlevsel yönü hamileliğin erken evrede tespit edilebilmesini sağlamasıdır. Fakat daha önce de belirtildiği gibi bazı hastalıklardan kaynaklı olarak da Beta-HCG hormonu seviyelerinde yükselme görülebilir. Down sendromu, bazı kanser türleri ile karaciğer tümörleri gibi hastalıklar Beta-HCG hormonu yüksekliğine yol açabilir. Ayrıca dış gebelik, boş gebelik gibi sağlıklı bir şekilde gerçekleşmeyen gebeliklerde de hormon seviyesi yüksek tespit edilebilir. Bu nedenle sağlıklı bir hamileliğin tespiti için ultrason ve kalp atışlarının duyulması beklenmelidir.
- İdrarda Gebelik Testi
Bir diğer test yöntemi olan idrarda gebelik testi ise tüm eczanelerde bulunabilen uygun fiyatlı bir test kitidir. İdrarda gebelik testleri de tıpkı kan testleri gibi Beta-HCG hormon seviyesini ölçerek gebeliğin varlığını araştırır. Testin yapılma şekli için en güvenilir yöntem test kitinin yanında yer alan kullanım talimatlarının uygulanmasıdır. Genel olarak gebelik testleri iki şekilde gerçekleştirilebilir. İdrar örneği boş bir kap içerisine doldurulur, test çubuğu bu kap içerisine daldırılabilir veya test çubuğu akan idrar altına prospektüste belirtilen süre boyunca tutulabilir. Bazı diğer test kitlerinde ise kap içerisine alınan idrar örneği test kitinin yanında verilen damlalık içerisine alınarak kit üzerinde ilgili bölgeye belirtilen miktarda damlatılır.
Genellikle kesin sonucunun görülebilmesi için 10-15 dakika beklenmelidir. Genel olarak bekleme süresinin bitiminde kit üzerinde tek çizgi görülüyorsa bu sonucun negatif olduğunu, yani hamileliğin olmadığını gösterir. Çift çizgi ise pozitif sonucu, yani hamileliğin varlığını işaret eder. Çok erken dönemde yapılan testlerde Beta-HCG düzeyinin düşük olması nedeniyle ikinci çizgi silik şekilde gözükebilir. Ayrıca çizgilerin olması gerektiği gibi gözükmemesi veya tam olarak okunamaması gibi durumlarda test sonucu geçersiz olabilir ve tekrarlanması gerekebilir. Bu durumlara ilişkin talimat ve bilgilendirmeler test kiti içerisinde bulunan prospektüsten incelenebilir.
Gebelik testinin yapılması için en güvenilir zaman adet gecikmesinin görüldüğü zamandır. Adet gecikmesinden önce yapılan testlerde hamilelik söz konusu olsa dahi Beta-HCG hormonu düzeyi çok düşük olabileceğinden hatalı negatif sonuçlar elde edilebilir. Fakat adet gecikmesinden sonra yapılan gebelik testlerinde doğruluk oranı yaklaşık %97’dir.
