Gebelik, birçok açıdan kadınların kendini farklı hissettiği bir dönemdir. Her zamankinden daha bitkin, daha mutlu, daha endişeli, daha iştahlı, daha yorgun, daha keyifli hissederler. Bütün bu duygu karmaşası içerisinde sağlıklı olmayı ve bebeklerini de sağlıklı şekilde kucaklarına almayı isterler. Ancak bazı kadınlar için kronik hastalıklar veya gebelikte çıkan akut hastalıklar kaçınılmaz olmaktadır.
Genetik faktörler, yaş, ortam stresi veya tamamen nedensiz hastalıklar gebelik öncesinde olduğu gibi gebelik esnasında da yaşanabilir. Bu rahatsızlıklar arasında tansiyon, şeker, kansızlık gibi bilinen hastalıklar olabildiği gibi çoğu kişinin duymadığı karpal tünel sendromu da olabilir.
1 ) Hamilelik döneminde karpal tünel sendromu
Hamilelik döneminde, anne adaylarının ellerinde uyuşma ve yanma hissi görülebilir. Daha ileri durumlarda güçsüzlük hissi de meydana gelmektedir. Bu hisler, hamileliğin son 4 aylık döneminde daha fazla görülür. Bu duygunun asıl sebebi, karpal tünel sendromudur. Her ne kadar bazı meslek gruplarında, daha çok da bilgisayar başında çalışan kişilerde, bu hisler görülse bile, hamilelik döneminde daha fazla yaygınlaşır.
2 ) Karpal tünel sendromunun belirtileri nelerdir?
Karpal tünel sendromunda parmak, el ve bileklerde uyuşukluk, yanma ve ağrı meydana gelir. Bu hisler daha çok, gece daha yaygın ve daha kötü bir şekilde hissedilebilir. Bazen bu duygular, kolun ön ve üst bölümünde de hissedilmektedir. Daha kronik durumlarda, elde güçsüzlük meydana gelir. Sakarlık durumlarında fazlalaşma olur. Uyuşukluk, yanma ve ağrı her 2 elde de hissedilebilmektedir. Doğumun ardından ise, belli bir zaman içerisinde kendi kendine kaybolur.
3 ) Karpal Tünel Sendromu nasıl teşhis edilir?
KTS hastalığın en net teşhisi, iyi bir nörolojik muayene ile başlar. Muayenenin ardından, boyun fıtığını ayırmak amacı ile anne adayından MRI istenir. Daha sonra anne adayına EMG (sinir iletim testi) tahlilleri yaptırılır. Aynı zamanda sistemik hastalığı ayırabilmek amacı ile lazım olan kan tahlilleri de yapılır. (kan şekeri, tiroit hormon seviyeleri, kan sayımı). Doktor bu verileri değerlendireceği esnada, tanıyı kesinleştirdikten sonra anne adayına uygulanacak olan tedavinin planı yapılır.
4 ) Hamilelikte karpal tünel sendromu neden oluşur?
Hamilelik döneminde sıvı tutulması ve şişkinlik artar. Bu durum bilekler, el ve parmak bölgesinde yer alan sinirlere baskı uygulamasına sebep olur. Bu sebepten dolayı yanma, uyuşma, ağrı gibi hisler ortaya çıkar.
5 ) Karpal tünel sendromunda ağrıyı hafifletmek için ne yapılabilir?
Bu bölgelerde ağrı, yanma ve uyuşukluğu fazlalaştırmaya yardımcı olan aktiviteleri, mümkün olduğunca ertelemek gerekir. Veya bu bölgeleri mümkün olduğu müddetçe dinlendirmek gerekir. Bilgisayar başında çalışan anne adayları, sandalyenin yüksekliğini bilgisayar ile uyumlu olacak şekilde ayarlamaları gerekir. Kullanılan klavyenin bilekleri rahatlatacak şekilde ergonomik olmasına özen gösterilmelidir. Bilekleri daha düz tutabilmek için, bir bilekliğin kullanılmasında yarar sağlanabilir.
Elleri ve kolları güçlendiren, rahatlatıcı ve esnetici egzersizlerin yapılmasında büyük fayda vardır. Kol ve elleri çok uzun süre ile kullanmayarak onları dinlendirebilmek amacı ile de, sık sık ara verilmesi gerekmektedir. Kol ve el üstüne yatmaktan, mümkün olduğunca uzak durmak gerekir. Uykudan uyanmanız esnasında eğer ağrı veya uyuşukluk hissederseniz, bu hissiyat geçene dek elleri sallamakta yarar görülür. Aynı zamanda, yoga da elleri güçlendirmek ve semptomları minimuma indirebilmek için yardımcı olabilir.
6 ) Karpal tünel sendromu için risk faktörleri nelerdir?
- Bilekleri sürekli hareket ettirmek
- Bileklere aşırı baskı yapmak
- Şeker hastalığı, tiroid bezinin az çalışması ve romatoid artrit gibi hastalıklar
- Bilgisayar balındayken bileklerin uygun olmayan pozisyonda durması
- Kol ve elleri sık sık kullanmak zorunda olunan işler.
7 ) Karpal Tünel Sendromu’nu tetikleyen nedenler nelerdir?
- El bileğinin tekrarlayan hareketi,
- Bilek üzerine direkt baskı,
- Uzun süreli vibrasyon yapan el aletlerinin kullanılması,
- Yanlış pozisyonda bilgisayar kullanımı,
- Hamileliğin ilerleyen devreleri,
- Romatoit artrit, şeker, hipotiroidi (tiroit bezinin az çalışması) gibi sistemik hastalıklar,
- Müzisyenlik, teknisyenlik veya bahçe işleriyle uğraşma.
8 ) Hangi durumlarda hekimi aramak gerekir ve tedavisi nasıldır?
Eğer ağrı ve uyuşukluk, çok şiddetli ve günlük yaşamı olumsuz açıdan etkilemeye başladıysa, geceleri uykuyu bölüyor ise, çok fazla vakit kaybetmeden doktor ile görüşmekte yarar görülür. Doktora danışmadan da, hiçbir şekilde ilaç kullanmaya kalkmayın.
Eğer ağrı ve uyuşukluklar doğumun tamamlanmasının ardından, azalmayıp aynı şekilde etkisini sürdürmeye devam ediyor ise, yine aynı şekilde doktoru bilgilendirmek gerekir. Doktor ihtiyaç duyması halinde, anne adayının bir ortopedist tarafından da muayene edilmesini isteyebilir.
Karpal tünel sendromunun bir takım hastalıklar tarafından tetiklenmesi halinde, ilk olarak bu hastalıkların tedavisi planlanır. Ağrı kesici ve eğer bir iltihap oluşumu varsa iltihap giderici ilaç verilir. Bileklere steroid enjeksiyon uygulanabilir. Hastanın semptomlarını tetikleyecek çeşitli hareketlerden uzak durulması önerilmektedir. Anne adayına uygulanan bu tedavinin sonuç vermemesi halinde, bu defa cerrahi yöntem uygulanır.
Karpal tünel sendromunu engellemek için bazı egzersizler tanımlanmıştır. Sabah çalışmaya başlamadan önce ve çalışma sırasında zaman zaman mola verilerek yapılan bu egzersizler KTS’dan sorumlu olan median sinir üzerindeki basıyı azaltır. Önerilen egzersiz şu şekildedir.
