Hamilelik, her kadın için çok özel anlar ve anılar dönemidir. Bu dönemde anne adayı bir yandan heyecanla bebeğinin gelmesini beklerken bir yandan da hamileliğin tatlı yorgunluklarıyla uğraşmak durumundadır. Bu dönemin zorluklarından biri aşermektir. Aşermek, kadınlar için bir yandan sıkıntılı, bir yandan da hoş bir deneyimdir. Bu konuda ailenizden ve eşinizden gelen destek sizi rahatlatabilir.
Aşerme Nedir?
Aşerme, yemeklere duyulan bir özlem olarak nitelenebilir. Mesela turşu isteği, kavun isteği, dağ çileği isteği gibi…Pek çok hamile, aniden bir yiyeceğin kokusunu ya da tadını duyumsadığını ve şiddetli bir şekilde bunu yemek istediğini belirtir. En çok tuzlu, ekşi ya da tatlı yiyeceklere karşı aşerme duyuluyor. Belki de onların baskın tadı, bu hissi veriyor.
Hamilelik belirtisi olarak bilinse de aşermek, bilimsel olarak kanıtlanmış bir durum değil. Yani, “hamileler aşerir” diye net bir kuram yok. Bazı uzmanlar, aşermenin hormonal değişikliklerin bir sonucu olarak ortaya çıkan bir durum olabileceğini belirtiyor. Aşermenin bilimsel dayanakları şöyle açıklanabilir:
- Hormonal değişiklikler gebe kadında bazı besinlere istek uyandırabilir.
- Beyinde bir etkisi olan hormonlar, östrojen ve progesteron, bu dayanılmaz dürtülere neden olabilir ve buna besinlere duyulan istek de dahildir.
- Hamilelikte güçlenen koku ve tat alma duyusu da besinlere isteği artırabilir.
- Gebelik öncesi iyi beslenmeyen ve hamilelikte beslenme konusuna yeterince dikkat etmeyen kadınlarda bazı vitamin, mineral eksiklikleri de aşermeye neden olabilir.
Aşerme Ne Zaman Başlar?
Aşermenin ne zaman başlayacağı konusu, anne adayının olduğu kadar eşine destek olmak için çaba gösteren baba adayını da ilgilendiren bir konudur. Aşerme, hamileliğin ilk haftalarından itibaren kendini hissettirir. Tam anlamıyla aşermeden söz edebilmek için 6. hafta ve gebeliğin 7’nci haftası çok önemlidir. Özellikle hamileliğin 7.-16. haftaları arasında baskın olarak hissedilen aşerme, sonraki dönemde etkisini yavaş yavaş kaybeder. Hamilelik döneminde anne adayı dolaptaki çikolatayı ya da eriği yemeden duramıyorsa aşerme periyoduna girmiş demektir.
Hamilelik döneminde aşermek, genel olarak 4. aydan itibaren kesilir. Fakat anne adayının hormonal özelliklerine göre gebeliğin son dönemine kadar da aşermenin görüldüğü hamileler vardır.
Her Hamile Aşerir mi?
Yukarıda da belirtildiği gibi her hamile aşerer şeklinde bilimsel bir kanıt yoktur. Kimi anne adayı bu hissi yoğun şekilde hissederken kimilerinde bu belirtiler görülmez.
Genel anlamda anne adayındaki hormonal değişiklikler ve kan şekeri seviyesindeki farklılaşmalar, aşermenin temel nedeni olabilir. Vücudun ihtiyaç duyduğu bir kısım besinlere olan gereksinim de aşerme hissi doğurabilir. Hamilelerin aşerdiği besinler genellikle meyve ve yoğun tuz oranına sahip turşu gibi yiyeceklerdir.
Aşerme Nedenleri Nelerdir?
Uzmanlara göre aşermenin iki temel nedeni vardır. Bunlardan ilki anne adayındaki hormonal değişimlerdir. Diğer neden ise gebelikte artan hücre oluşumlarıdır. Bebeğin tüm ihtiyaçlarının anneden karşılanması, karaciğer ve beyne giden sinyallerin normal dönemden daha farklı bir seyir almasına neden olur. Bu da aşermeyi meydana getirir.
Vücutta oluşan bir kısım eksiklikler de aşermeyi tetikleyebilir. Örneğin, anne adayındaki demir eksikliği toprak aşermesine, sodyum eksikliği ise turşu aşermesine neden olur.
Sayılan nedenlerin yanında eşin ilgisini artırma gibi psikolojik nedenler de aşermenin nedenleri arasında sayılabilir. Genel anlamda karşılaşılan ve bilimsel verilere dayanan aşermenin dayanaklarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Hormon değişikliklerinden kaynaklı olarak gebe kadında bazı yiyeceklere karşı istek duyulabilir.
- Hamilelik döneminde etkisi yüksek olan östrojen hormonu, anne adayının yiyeceklere karşı duyduğu dürtüyü de artırabilir.
- Anne adayının koku ve tat alma duyusunda oluşan hassasiyet, besinlere duyulan isteği ya da isteksizliği tetikleyebilir.
- Gebelik öncesi ya da gebelik sürecinde beslenme konusunda gerekli hassasiyete sahip olunmaması durumunda bazı mineral ya da vitamin kaynaklarına istek duyulabilir.
En Çok Aşerilen Besinler Nelerdir?
Hamilelikte tatlı, tuzlu ya da ekşi besinlere karşı aşermenin yoğun olduğu gözlemlenir. Söz konusu dönemde beslenme alışkanlıklarında da değişiklik söz konusu olabilir. Protein ağırlıklı beslenen birisi iseniz bu dönemde karbonhidrat ağırlıklı beslenmeye başlayabilirsiniz. Buna benzer şekilde tahıl ağırlıklı besleniyorsanız hamilelik döneminde çeşit çeşit tatlıların yer aldığı menüler sizi daha fazla tatmin edebilir.
Hamilelik döneminde aşermenin iç salgı bezlerindeki değişiklerden kaynaklı olduğunu iddia eden uzmanlara göre anne adayı birçok farklı ve zıt tatlara aşerebilir. Normal dönemde dahi tatlı krizi olarak adlandırılan çikolata isteği gebelik sürecinde daha baskın şekilde kendini hissettirebilir.
Çikolataya zıt bir tat olan turşu da hamilelerin sıklıkla aşerdiği besinlerin başında gelir. Aynı şekilde normal dönemde küçük bir limon yemek dahi yüzünüzü buruştururken gebelik sürecinde iştahla tüketilen besinler arasında olabilir. Yukarıda sayılanların yanı sıra hamilelik sürecinde en çok aşerilen yiyecekleri şu şekilde sayabiliriz:
- Dondurma
- Çilek
- Kola
- Kahve
- Kiraz
- Yeşil erik
- Ayva
- Muz
- Şeftali
- Erik
Hamileler genellikle yukarıda sayılan besinleri aşerse de hamilenin hormon durumu, kan şekeri ya da kişisel özelliklerine göre aşerdiği besinler de farklılık gösterir. Aşerilen yiyecekler masum besinler olabileceği gibi çamur, kahve telvesi gibi zararlı maddeler de olabilir. Bu nedenle sürecin uzman kontrolünde atlatılmasında fayda vardır.
Aşerme İle Nasıl Baş Edilir?
Aşerme ile nasıl baş edilir? Sorusu anne ve baba adaylarının en merak ettiği ve araştırdığı konular arasındadır. Durmadan aşeriyorum, kendimi kontrol edemiyorum diye düşünüyorsanız, hamileliğin en güzel dönemindesiniz demektir. İştahınız çok fazla ise en azından yoğun karbonhidrat ve şeker tüketimini sınırlayabilirsiniz. Aşermeye bulantı ve kusma gibi fiziksel durumların da eşlik ettiğini düşündüğünüzde eşinizin, doktorunuzun desteğini almanız çok önemlidir.
Aşerme ile başa çıkmak için öncelikle aşerdiğiniz tüm yiyecekleri belirli ölçülerde tüketmeye çalışın. Bu anlamda bebeğinizin sağlığını da düşünerek tek düze besin tüketiminden kaçınmanızda fayda vardır.
Gebelik sürecinde bazı gıdaları tüketme isteği doğarken bazılarına karşı da tiksinti duyulması çok normaldir. Anne adayı özellikle kokuya karşı hassas olacağı için belli gıdaların kokusunu aldığında mide bulantısı ve kusma da hissedebilir. Böyle bir durum yaşıyorsanız, bir süre eşiniz ya da diğer yakınlarınızın yaptığı yemekleri yemeye çalışın, kendiniz pişirdiğinizde koku sizi daha çok rahatsız edebilir. Yemekleri sıcak olarak değil, ılık tüketmeniz de kokuyu azaltacaktır.
Aşermek, bebeğin ve anne adayının gelişimi için çok özel bir histir. Bunun yanında söz konusu süreçte demir yalama, toprak yeme gibi istekleriniz baş göstermeye başladıysa doktorunuza mutlaka başvurmanız gerekir.
