Abdominal Gebelik

Bebeğin rahmin dışında karın boşluğuna yapışarak geliştiği dış gebelik türü.

Abortus

(Düşük, Abort) Gebeliğin 20 haftadan önce kendiliğinden kaybedilmesi, bebeğin düşmesi

Adhezyon

Yapışıklık. Organların çevre dokularla arasında gelişen yapışıklıklardır. Genellikle ameliyat, enfeksiyon sonrası yada travma sonucu doku bütünlüğünün bozulduğu durumlarda gelişir.

AFP

(Alpha-fetaprotein) Fetal karaciğerde üretilen ve anne kanında da saptanan protein. Çoğul gebelik, fetal ölüm, neural tup defekti (omurgada açıklık), fetal karın duvarında açıklık (gastroşisis) varlığında anne kanında beklenenden yüksek saptanırken; Down sendromu, trisomi 18 varlığında beklenenden düşük saptanır.

AH

(Assisted Hatching) Tüp bebek terimidir. Erken embriyonun dış kısmındaki protein kabuğu kırarak döl yatağına tutunması gerekir. Tüp bebek tedavisinde bu protein kabukta dışarıdan kimyasal yada mekanik yollarla delik açılarak enbrionun rahme tutunmasına yardımcı olunmasına asisted haching denir.

Albumin

(ALB) Protein yapısında kan elemanı, normalde idrarda bulunmaz. Gebelikte idrar tahlilinde albumin saptanması preeklampsi denen gebelik zehirlenmesinin işareti olabilir. Preeklampsi halk arasında albumin hastalığı olarak bilinir.

Amenore

Adet görememe.

Amniyosentez

Bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan bir iğne ile örnek alma işlemi; genellikle tarama testleri riskli geldiğinde ve bebeğin down sendromu olup olmadığının öğrenilmesi için yapılır. Ancak başka hastalıkların teşhisi ve bebek akciğer gelişimini öğrenmek içinde yapılabilir.

Androjen

Erkeklik hormonlarının genel adı.

Anembriyonik Gebelik

(su gebeliği – boş gebelik ) Ultrasonda görülen gebelik kesesinin içinde bebek görüleceği bir büyüklüğe ulaştığı halde içinde embriyonun (bebeğin) oluşmadığı durumdur. Genetik nedenlerden kaynaklansa da genellikle tekrarlayıcı değildir. Saptandığı takdirde kürtaj ile alınması gerekir.

Anestezi

Bedenin tümünün yada belli bir bölümünün ağrıya duyarsız hale gelmesini sağlayan işleme anestezi denir. Genel anestezi geçici bilinç kaybı ile ile birlikte duyu fonksiyonlarının ortadan kalkmasıdır.

Anovulasyon

Yumurtlama olayının gerçekleşmemesi yani yumurtanın çatlamaması.

Antenatal

Doğum öncesi döneme ait, doğum öncesi dönemde örneğin: antenatal bakım, antenatal takip.

Antepartum Hemorraji

Doğum öncesi gerçekleşen kanama

Antikor

Vücut savunma sisteminin mikrop yada yabancı algıladığı durumlara karşı geliştirdiği protein yapısındaki savunma elemanı- antibody

Areola

Meme dokusunda meme ucunu çevreleyen pembe – kahverengi kısım

Aşılama

IUI -İntrauterin inseminasyon, aşılama. Sperm hücrelerinin dış ortamta hazırlanarak (aşı) yumurtlama zamanı rahmin içine enjekte edilmesi işlemi. Erkek üreme hücresi spermlerin suni yolla dışarıdan kadın rahmine verilmesi işlemi.

Aspire etmek

1- Hava yoluna hava dışında katı yada sıvı bir maddenin solunması yada kaçması 2- Hava yoluna kaçan bir maddenin bir aspirator cihazı vasıtasıyla emilerek çıkarılıp hava yolunun temizlenmesi işlemi

Azospermi

Erkek menisinde sperm hücresi olmaması.

Amnion Sıvısı

Bebeğin gebelik boyunca içinde yer aldığı sıvı; halk arasında bebeğin suyu olarak bilinir. Bebeğin rahat hareket edip gelişmesi için gerekli olduğu gibi dış ortamdan gelen darbelere karşıda koruyucudur.

Amniotik Kese

Gebelik boyunca bebeği ve suyunu muhafaza eden kese şeklindeki yapı.

Anencephali

Fetusun beyin dokusunun gelişmediği doğumsal kafa anomalisi

Angajman

Fetal başın en geniş çapı ile pelvik grime girmesi; klinikte başın oturması olarak kullanılır. Eğer pelvik grimi geçmemişse ‘baş oturmamış’ denir. İlk doğumda 38 haftada baş angaje olmakla birlikte daha sonraki doğumlarda doğum eylemi başlayınca anjaje olabilir.

Anomali

Vücudun bir bölümünün gelişmesinde aksama sonucu oluşan şekil bozukluğu

Apgar Skorlaması

Bebek ilk doğduğunda 1. ve 5. dakikada genel durumunu belirlemede kullanılan puanlama sistemidir. Kalp atım hızı, solunum, refleks yanıt ve cilt rengi puanlanır. Bebeğin doğduğunda iyi durumda olup olmadığını gösterir. Apgar 7-10 arasındaki bebekler normaldir.

Apne

Geçici ve istemsiz olarak solunumun durması durumu

 

BDT

“(Beklenen Doğum Tarihi) Son adet tarihinden itibaren 40 hafta sonrası olarak hesaplanan tahmini doğum tarihi. Son adetin ilk gününe 7 güm ekleyip 3 ay çıkartılması ile pratik olarak hesaplanır. (Nagele formulü). Örneğin; Son adet tarihi 01.05.2014 olan bir gebenin beklenen doğum tarihi 08.02.2015 olacaktır. ”

Beta HCG

Bebek eşi (plasenta) tarafından yapılan hormon. Anne kanına geçer. Anne kan ve idrarında bakılarak gebelik testi olarak kullanılır.

Bilirubin

Kan hücrelerinin yıkımı sonucunda oluşan kan, idrar, safrada bulunan bir boya maddesi. Vücuttan karaciğer tarafından temizlenir. Kandaki seviyesi yeni doğan sarılığı takibinde kullanılır.

Biyokimyasal Gebelik

Hasta kanında beta HCG hormonu bakılarak gebelik varlığı tespit edildiği ancak henüz ultrasonografide görülme aşamasına gelmemiş gebelik.

Boş Gebelik

(su gebeliği – anembriyonik gebelik) Ultrasonda görülen gebelik kesesinin içinde bebek görüleceği bir büyüklüğe ulaştığı halde içinde embriyonun (bebeğin) oluşmadığı durumdur. Genetik nedenlerden kaynaklansa da genellikle tekrarlayıcı değildir. Saptandığı takdirde kürtaj ile alınması gerekir.

Braxton Hicks Ağrıları – Braxton Hicks kasılmaları

Yalancı doğum ağrıları. Rahmin açılmasına sebep olmadıkları gibi doğum ağrıları gibi düzenli değildirler ve şiddetide doğum ağrıları gibi giderek artmaz, gebelik boyunca görülebilmekle beraber son ayda daha sık karşılaşılır.

Baş Çevresi

(BPD-biparietal çap ) Ultrasonda fetusun baş çevresinin ölçülmesi ile elde edilen, bebeğin gelişimini değerlendirmede kullanılan ölçümlerden biri.

 

Çukulata Kisti

Rahim iç katmanı olan endometrium dokusu rahim dışında başka dokulara yerleşmesi sonucu endometriosis oluşur. Overe yapışıp kist oluşturduklarında endometrioma adı verilir. Başka yere yapışan bu tabaka aynı rahimdeymiş gibi adet döneminde kanar. Kistlerinin içine oluşan kanama nedeniyle kist içi sıvı rengi kirli kahverengiye dönüşür. Bu yüzden endometrioma denen bu kistler halk arasında çukulata kisti olarak bilinir.

Cvs

(korionik villus örneklemesi): Genetik anomalilerin saptanması amacı ile plasentadan örnek alınması işlemi. Amniosentez ve kordosentezden daha erken bir dönemde gebeliğin 10-12 haftalarında yapılır. İşlem sonrası düşük riski %1 civarında olup bu oran amniosentez sonrası düşük riskinden daha yüksektir.

 

Dış Gebelik

(ektopik gebelik) Döllenmiş yumurtanın dölyatağı yani rahim dışında bir yere yerleşmesi durumudur, en sık tüp ve yumurtalıklara yerleşmekle birlikte karın içinde herhangi bir yerde olabilir.

Döllenme

Erkek üreme hücresi spermin kadın yumurta hücresi içerisine girerek yeni bir canlı hücresi oluşturması.

Doopler Ultrasonografi (Doopler USG )

Damardaki kan akım hızı ve özgün akış şeklini gösterip ölçen ultrasonografi çeşidi. Anne ve bebeğe ait damarlardaki kan akımını ölçülüp bebeğin iyilik halinin belirlenmesinde ve gelişme geriliklerinde kullanılır. Halk arasında renkli ultrason olarak bilinir.

Doula

Gebelik, doğum, doğum sonrasındaki süreçte fiziksel, duygusal destekte bulunan tıbbi personel dışındaki kişi

Düşük Yapma (Abortus)

Gebeliğin 20 haftadan önce kendiliğinden kaybedilmesi, bebeğin düşmesi.

Down Sendromu (Mongolizm-trisomi 21)

İnsan DNA’sında 21. kromozonundan fazladan bir tane daha olması sonucu görülen, değişik oranlarda zeka geriliği ile seyreden genetik hastalık. -mongolizm- mongol bebek.

 

Eklampsi

Yüksek tansiyonla seyreden gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) olan anne adayının buna bağlı olarak geçirdiği nöbetlere eklampsi yada eklampsi nöbeti denir. Hayati bir durum olup gebeliğin sonlandırılması gerekir.

Ektopik Gebelik, Dış Gebelik

Bebeğin dölyatağı yani rahim dışında bir yere yerleşmesi durumudur. En sık tüp ve yumurtalıklara yerleşmekle birlikte karın içinde herhangi bir yerde olabilir.

Embriyo Dondurma

Tüp bebek işleminde anne adayının rahmine yerleştirilmemiş döllenmiş yumurtaların(embriyoların) daha sonra kullanılmak üzere saklanması işlemi.

Endometrioma

Rahim iç katmanı olan endometrium dokusu rahim dışında başka dokulara yerleşmesi sonucu endometriosis oluşur. Overe yapışıp kist oluşturduklarında endometrioma adı verilir. Başka yere yapışan bu tabaka aynı rahimdeymiş gibi adet döneminde kanar. Kistlerinin içine oluşan kanama nedeniyle kist içi sıvı rengi kirli kahverengiye dönüşür. Bu yüzden endometrioma denen bu kistler halk arasında çukulata kisti olarak bilinir.

Endometriozis

Rahim iç katmanı olan endometrium tabakasından hücrelerin rahim içi dışında başka dokulara yerleşmesi durumudur. Yumurtalıklarda olduğunda kist oluşmasına neden olabilir. Bu endometriozis kistleri halk arasında çikolata kisti olarak bilinir. Ağrılı ve kısırlığa neden olabilecek bir durumdur.

Endometrium

Rahmin iç katmanı. Her ay adet döngüsünde hormonların etkisi ile kalınlaşarak döl yatağını oluşturur, gebelik oluşmadığı durumda adet kanaması ile atılır.

Epidural Anestezi

Omuriliğin çevresindeki zar ile omurların arasındaki bağ dokusunun arasında kalan boşluğa takılan kateter vasıtası ile anestezik ilaçlar verilerek sağlanan anestezi türüdür. İlaç uygulanan seviye aşağısında anestezi sağlanır. Hastanın dokunma duyusu ve bacak hareketleri kaybolmaz. İşlem uzadığında yada işlem sonrası ağrı kontrolü için kateterden tekrar ilaç verilebilir.

Epilepsi (sara hastalığı)

Beyin dokusunda bazı hücre gruplarının kontrol dışı aktif hale gelebilmesi hastalığı , aktif olduğu dönem epileptik nöbet(sara nöbeti) olarak adlandırılır.

Epizyotomi (Doğum kesisi)

Doğumda başın çıkımı sırasında gerekli görüldüğünde doktor yada ebe tarafından yapılan kesi. Genellikle bir kaç santimetre olup kesi öncesinde lokal anestezi yapılır. Amaç baş çıkarken oluşabilecek daha büyük ve düzensiz yırtıkların önlenmesidir.

Erken Membran Rüptürü (EMR )

Gebelik kesesinin doğumun başlamasından önce yırtılarak suyun gelmesine erken membran rüptürü denir. Doğumun beklenmediği 37. gebelik haftasından önce membranların yırtılıp suyun gelmesine preterm erken membran rüptürü denir.

Estradiol

Yumurtalıklarda üretilen kadın üreme hormonu, östrojen.

Estrogen

Kadın üreme hormonu

Embriyo

Döllenmeden 8. gebelik haftasına kadar olan dönemde anne karnındaki bebeğe embriyo denir.

 

Ense Kalınlığı Ölçülmesi

Bebeğin ense kasımında cilt altında biriken sıvı miktarının ölçümü ikili testin bir parçası olarak ölçülür ve risk hesaplamasında kullanılır. Normalden kalın olduğu durumlarda bebekte genetik anomali ihtimali artar.

Eritroblastosis Fetalis

Anne kan grubu negatif bebek kan grubu pozitif (kan uyuşmazlığı) olması durumunda anne karnında iken bebekte gelişen kansızlık.

 

Fallop Tüpleri (tüp)

Yumurtalık ve rahim arasında yumurta geçişini sağlayan yapı, halk arasında tüp olarak bilinir.

Femur Uzunluğu

(FL) Fetusun uyluk kemiği uzunluğu. Ultrasonda fetal gelişim takibinde kullanılan ölçümlerden biri

FKA

(fetal kardiak aktivite) Fetusun kalp atışları için kullanılır. Ultrasonda FKA pozitif demek bebek kalp atışlarının görüldüğü ve bebeğin canlı olduğu anlamına gelir.

Folik Asit

B9 vitamini. Tüm hücrelerin yapımında gerekli bir vitamin olup özellikle kan ve sinir hücresi yapımında önemlidir. Gebelikte nöral tüp defekti denen, bebeğin belinde acıklıkla seyreden hastalığın önlenmesinde önemlidir. Kullanmaya gebelikten önce başlanmalı ve her gün 400 mikrogram alınmalıdır.

Follikül

Yumurtalıklardaki yumurta hücresi.

Folliküler Faz

Adet döngüsünün yumurtanın geliştiği ilk yarısı, adetin ilk gününden yumurtanın çatlamasına kadar süren dönem.

Fundus

Rahmin en üst kısmı. Doğum sonrası anne karnında elle hissedilen rahim kısmı. Fundusa elle masaj yapılması rahmin kasılıp toparlanmasına neden olarak doğum sonu kanamaları azaltır.

Fenilketonüri

Kalıtsal metabolik bir hastalık. Bu hastalıkla doğanlar bir amino asit olan fenilalanini metabolize edemezler ve vucutta biriken felinalanin gelişmekte olan beyne zarar vererek zeka geriliğine yol açar. Doğumda topuk kanında bakılarak erken teşhis elilir ve fenilalanin içermeyen özel dietle beslenirlerse bunun önüne geçilir.

Fetal Distress

Çeşitli nedenlerde anne karnındaki bebeğin iyilik halinin bozulması ve buna bağlı olarak kalp atım düzeninin bozulması sonucu fetal ölüme kadar ilerleyebilen durum.

Fetus

Gebeliğin 8. haftasından doğuma kadar anne karnındaki bebeği anlatmak için kullanılan terim.

Fontanel

Bebeğin kafasında kemiklerin birleşim yerindeki yumuşak alanlar, bıngıldak.

 

Gebelik Maskesi

(Koloazma) Gebelikte görülen ciltteki renk değişikliği¸sıklıkla yüzde gerçekleşir. Güneş bu lekelerin oluşmasını artırır.

Gebelik Zehirlenmesi

Gebelik toksemisi (Preeklampsi). Halk arasında albumin olarak bilinen rahatsızlık. Gebelikte yüksek tansiyon ve şişliklerle seyreden rahatsızlık. Bu rahatsızlığa bağlı nöbet geçirilmesi durumuna eklampsi krizi denir. Bebek ve anne için hayati tehlike oluşturacak kadar ağır seyredebilir.

Genel Anestezi

Cerrahi müdahalelerden önce anestezik adı verilen ilaçlarla geçici bilinç kaybı ile ile birlikte duyu fonksiyonlarının ortadan kaldırılmasıdır.

Gestasyon

Gebelik; gebelikle ilişkili, gebeliğe dair. Örn: gestasyonel diyabet; gebelikte görülen şeker hastalığı

Gestasyonel Diyabet

Gebelik sürecinde gelişen yada tanı alan şeker hastalığı

GIFT

(Gamet intrafallopian transferBir laparaskop yardımı ile yumurta ve sperm hücresinin döllenmenin gerçekleştiği kadın follopian tüpü içerisine yerleştirilmesi işlemi

Gravida

Gebe kadını ifade eder. Önceden geçirilmiş gebelik sayısı için de kullanılır. Örn: gravida 5 beş kez gebe kalındığını ifade eder.

Göbek Kordonu

Umblikal kord. Bebek ve eşi plasenta arasında uzanan damardan kordon.

 

Habitüel Abortus (Habitüel Düşük)

Tekrarlayan düşük, art arda en az 3 gebeliğin düşükle sonlanması durumu.

Hemoglobin

Kan hücrelerinde bulunan, dokulara oksijeni ve dokularda oluşan karbondioksiti akciğere taşıyan protein. Kan tahlilinde ölçülen seviyesi düşükse kansızlıktan bahsedilir.

Hemorraji

Kanama

Hiperstimulasyon

OHSS- Ovaryan Hiperstimulasyon Sendromu. Yumurtalıkların dışardan hormon ilaçları ile uyarılmasına aşırı cevap vermesi ve kistler oluşturması.

Hormon

Vücutta salgı bezleri tarafından salgılanan ve çeşitli vücut fonksiyonlarını düzenleyen maddelere verilen genel ad. Örn tiroid hormonları, üreme hormonları.

Hidrosefali

Bebeğin kafasında fazla sıvı toplanması ve buna bağlı olarak kafa büyümesi ile seyreden konjenital hastalık.

ICSI
(Mikroenjeksiyon) Tüp bebek tedavisinde spermin yumurta içerisine enjekte edilmesi işlemi.

İkili Test
Gebeliğin 11-14 haftasında Down Sendromu gibi genetik bazı hastalıkların saptanabilmesi için uygulanan tarama testi. Ultrasonda ense kalınlığı ölçümü ile beraber anneden kan alınarak risk hesaplaması yapılır. Riskli çıkması durumunda amniosentez önerilir.

İmplantasyon
Döllenmiş yumurtanın rahim içine tutunması

İnfertilite
Belirli bir süre zarfında gebe kalınamaması durumu.

İnseminasyon
IUI -İntrauterin inseminasyon, aşılama. Sperm hücrelerinin dış ortamta hazırlanarak (aşı) yumurtlama zamanı rahmin içine enjekte edilmesi işlemi

IVF
Invitro Fertilizasyon- tüp bebek. İnfertil çiftlerin tedavisi için kullanılan bir grup yönteme verilen ad. Kadın yumurtalığından toplanan yumurtaların dış ortamda spermle döllenmesi ve oluşan embriyoların rahim içine verilmesi işlemi.

 

Jinekolog

Kadın hastalıkları uzmanı

Jinekoloji

Kadın sağlığı ve hastalıklarını inceleyen bilim

 

Kan Uyuşmazlığı

Anne kan grubunun Rh negative, baba kan grubunun Rh pozitif olduğu durumda çiftler arasında kan uyuşmazlığından bahsedilir. Ancak bir sorun oluşması için bebeğin kan grubunun da Rh pozitif olması gerekmektedir. Bebek Rh negative olduğunda anne ile uyumlu olur ve herhangi bir problem yaşanmaz.

Kanda Gebelik Testi

Kanda beta HCG hormonunun bakılarak gebelik varlığının saptanması

Koloazma

(gebelik maskesi) Gebelikte görülen ciltteki renk değişikliği¸ sıklıkla yüzde gerçekleşir. Güneş bu lekelerin oluşmasını artırır.

Kolostrum

Doğumdan sonra salgılanan ilk süt. Ağız sütü. Bağışıklık kazandıran immünoglobulin acısından zengindir. Damlası ziyan edilmeden bebeğe verilmelidir.

Konjenital

Doğumsal, doğumdan itibaren

Konsepsiyon

Döllenme

Kordosentez

Anne karnındaki bebeğin kordonundan kan örneği alınması işlemi.

Kromozom

Genetik materyali taşıyan kalıtım ünitelerine kromozom denir.

Kürtaj

Rahim içindeki dokuların çeşitli yöntemlerle alınması, rahmin boşaltılması. Gebeliğin sonlandırılması için yapıldığı gibi düşük sonrası rahimde kalan parçaları temizlemek yada gebelik olmadan rahmin içinden parça alınması içinde yapılabilir.

Karın Çevresi

AC- Abdominal Circumference. Ultrasonda fetusun karaciğer hizasından alınan kesitin çevresinin ölçülmesi. Bebeğin gelişimini değerlendirmede kullanılan ölçümlerden biri

Kordon Dolanması

Kordonun bebeğin boyun etrafına dolanması, çoğu vakada bir soruna yol açmadan normal doğum gerçekleşir ancak bazen bebek doğum kanalında ilerledikçe ve rahim kasılmaları ile bebek kalp atışları azalmasına neden olabilir.

Kordon Sarkması

Bebeğin kordonunun bebekten önce rahim ağzından çıkması, sarkması

Kriyoprezervasyon

Yumurta dondurma, embriyo dondurma.

Küvöz

Erken doğan yada bir sorunu olup hastanede kalması gereken bebekler vücut ısılarını düzenli bir seviyede tutamadıkları için sabit sıcaklıkta ve steril bir ortamda tutulmaları gerekir. Belirli nem oranı ve antibakteriyel filtreden geçirilmiş temiz havayıda sağlayan bu cihaza küvöz denir.

 

Laktasyon

Emzirme, emzirme dönemi

Laparaskopi

Karın içerisine ucunda kamera olan bir tüp vasıtası ile girilerek karın içi organların değerlendirilmesi işlemi.

Laparaskopik Cerrahi

Karın içerisine ucunda kamera olan bir tüp ile girilerek organların gözlemlenmesi ve başka bir tüp girişi ilede ameliyatın yapılmasıdır. En sık yumurtalık kistleri, kısırlık ve safra kesesi ameliyatlarında kullanılır.

LH

(Luteinize edici hormon)Yumurtalıktaki gelişmiş yumurtanın çatlamasını sağlayan hormon

Linea Nigra

Gebelikte göbekten başlayıp perineye kadar uzanan kahverengi orta çizgisel hat

Lohusalık

Doğumdan sonraki 6 haftalık iyileşme toparlanma dönemi.

Loşi

Doğum sonrasında görülen kan, mucustan oluşan akıntı, lohusa akıntısı

Lutheal Faz

Adet döngüsünde yumurtanın çatlamasından itibaren adet kanamasına kadar geçen ikinci yarı dönemi ifade eden terim.

Lanugo

Bebek doğduğunda tüm vücudunu kaplayan ince

 

Menapoz

Adetten kesilme. Adet göremeyen bir kadının menapoz kabul edilmesi için en az 6 ay adet görmemesi gerekir. Adet görmeme amenore alarak adlandırılır. 6 aylık amenore durumu menapoz kabul edilir.

Mikroenjeksiyon(ICSI)

Tüp bebek tedavisinde spermin yumurta içerisine enjekte edilmesi işlemi.

Molar Gebelik

Mol, mol hidatiform, üzüm gebeliği. Döllenme sırasında genetik bir hata sonucu Rahim içinde bebeğin eşin plasentanın üzüm salkımı şeklinde anormal doku büyümesi ile kendini gösteren bir hastalıktır. Bu anormal doku yanında embriyonun varlığına göre komplet yada parsiyel mol olarak adlandırılır. Tedavisi acil küretaj ile rahmin içinin boşaltılmasıdır. Kanserojen gelişim ve yayılım gösteren türleri vardır.

Multigravida

Birden fazla kez gebe kalmış kadını ifade eden terim.

Multipar

Birden fazla doğum yapmış kadını ifade eden terim.

Makat Prezentasyon

(makat geliş) Bebeğin önde gelen kısmının makat olması- bebeğin ters olması durumu

Mekonyum

Bebeğin ilk dışkısı. Yapışkan koyu renklidir. Gebeliğin 35. haftası civarında üretilmeye başlanır. Anne karnında bebeğin iyilik halinin bozulduğu stress durumlarında da bebek dışkısını yapabilir. Bu durum halk arasında bebeğin sularının kirli olması olarak bilinir.

Mekonyum Aspirasyonu

Anne karnındayken stress sonucu dışkısını (mekonyum) yapan bebeğin doğum kanalından geçerken bu mekonyumlu suyu akciğerine soluması durumuna mekonyum aspirasyonu denir. Hafif atlatılabileceği gibi bebek için hayati tehlike oluşturabilecek kadar ağır olabilir.

Monozigotik İkiz

Tek bir yumurtanın döllenerek daha sonraki aşamada bölünerek iki embriyo oluşturması; tek yumurta ikizi.

 

Nişane

Nişan, nişan gelmesi. Rahim ağzında bulunan sümüksü tıkaç ve doğum eyleminin başlamasıyla bu tıkacın dışarı atılarak kanlı akıntı şeklinde gelmesi

Nonstres Test(NST)

Bebek kalp atışlarının yazdırılması işlemi. Doğum öncesinde annenin bel hizasından iki alıcı bağlanarak bebek kalp atışları ve rahim kasılmaları yazdırılır, annenin elinede bir basma probu verilerek bebek hareket ettikçe basması istenir. Böylece ağrı ve hareket durumunda bebek kalp atım hızı değişiklikleri değerlendirilir. Bebeğin iyilik halinin değerlendirilmesinde kullanılır.

Nullipar

Hiç doğum yapmamış kadını ifade eden terim.

Neonatal

Yenidoğan, yenidoğana ait

Nöral Tüp Defekti

Bebeğin oluşum sürecinde başından kuyruk sokumuna kadar bir tüp halinde uzanan beyin ve omurgasını oluşturacak hücrelerin (nöral tüp) gelişiminde aksaklık sonucu açık kalması. Sadece kemik dokuyu ilgilendiren basit bir sorun olabildiği gibi içinde sinir ve beyin dokularınında bulunduğu kesecik olması gibi ciddi durumlar olabilir.

 

Obstetrik

Doğum bilimi. Gebelik, doğum ve lahusalık döneminde kadın ve bebeğin sağlığı ile ilgilenen tıbbi uzmanlık dalı.

Obstetrisyen

Gebelik ve doğum üzerine uzmanlaşmış doktor, doğum uzmanı

Ödem

Gebede özellikle ayak bileği etrafında sıvı birikmesi sonucu oluşan şişlikler. Ayakta durmaya bağlı olabileceği gibi gebeliğe bağlı yüksek tansiyon sonucuda gelişebilir.

OHSS

(Ovaryan hiperstimulasyon sendromu; Hiperstimulasyon) Yumurtalıkların dışardan hormon ilaçları ile uyarılmasına aşırı cevap vermesi ve kistler oluşturması

Oksitosin

Doğum ağrılarının başlamasını ve süt oluşumunu sağlayan hormon. Suni olarak doğumu başlatmak için de ilaç olarak kullanılır.

Oosit

Yumurta , kadın üreme hücresi.

Oral Glukoz Tolerans Testi

(OGTT) Şeker yükleme testi. Hastalara glukoz içirilmesini takiben kan şekerlerinin ölçülesi ile yapılan test. Diyabet varlığını saptamak amacı ile yapılır. 50 gr,75 gr, 100 gr glukoz içililerek yapılan çeşitleri vardır. Gebeliğin 24-28 haftalarında tüm gebelere gebelik diyabeti varlığının saptanması amacı ile yapılır. Riskli gruplara daha erken dönemde de yapılabilir.

Östrojen

Kadınlık hormonu.

Over

Yumurtalık.

Ovulasyon

Yumurtlama. Yumurtalıkta olgunlaşmış yumurtanın çatlayarak atılması. Atılan yumurta tüp uçları tarafından yakalanarak tüplerde yol alarak rahme taşınır.

Ovulasyon Indüksiyonu

Kısırlık tedavisinde yumurtalıkların yumurta üretmesi için hormon ilaçları ile uyarılmasının sağlanması.

Oksiput Anterior

Bebeğin anne karnındaki duruş şekillerinden biri. Kafanın arka kısmına occiput denir. Oksiput anterior duruşta kafanın occiput kısmı annenin önündedir, yani ayakta duran bir gebede bebek annenin omurgasına bakacak şekilde bebeğin sırtı önde durur. Doğum için en ideal duruş şekli budur.

Oksiput Posterior

Bebeğin anne karnındaki duruş şekillerinden biri. Oksiput posterior pozisyonda bebeğin yüzü yukarı bakmaktadır. Ayakta duran bir gebede bebeğin sırtı anne sırtına yakın yüzüde öne doğru bakar.

Oligohidramniyoz

Bebeği saran amniyon sıvısının az olması. Bebekte var olan bir böbrek anomalisi, plasental yetersizliğe bağlı olabilir. Bebeğin iyilik halinin tehlikede olduğunun göstergesidir. Gebeliğin devam ettirilip ettirilmeyeceğine, altta yatan nedene göre ve sıkı takip altında karar vermek gerekir.

 

Pelvik Taban

Üreme organları ve mesane gibi Pelvis kemiği (leğen kemiği) içinde bulunan organları yerinde tutan ve pelvis kemiğini alttan destekleyen kas grubu.

Perine

Makat ve dış genital organlar arasında kalan bölge

Polikistik Over Hastalığı

Yumurlama bozukluğu sonucu kadınlarda adet düzensizliği, kıllanma, kilo problemi ve kısırlıkla seyredebilen metabolik hastalık.

Postpartum

Doğumsonrası dönem

Preeklampsi

Gebelik zehirlenmesi . Halk arasında albumin olarak bilinen rahatsızlık. Gebelikte yüksek tansiyon ve şişliklerle seyreden rahatsızlık. Bu rahatsızlığa bağlı nöbet geçirilmesi durumuna eklampsi krizi denir. Bebek ve anne için hayati tehlike oluşturacak kadar ağır seyredebilir.

Prenatal

Doğum öncesi dönemi ifade eden terim.

Preterm Erken Membran Rüptürü

Doğumun beklenmediği 37. gebelik haftasından önce membranlarin yırtılıp suyun gelmesine preterm erken membran rüptürü denir.

Primigravida

Ilk kez gebe olan kadını ifade eden terim.

Primipar

Bir kez doğum yapmış kadın ifade eden terim.

Progesterone

Yumurtlama sonrasında yumurtalık dokusundan gebeliktede plasenta tarafından üretilen ve gebeliğin devamı için gerekli hormon

Pyelonefrit

Böbrek iltihabı

Plasenta

Bebeğin eşi. Bebek ve anne arasında besin alışverişini sağlayan bir yüzü anne rahmine yapışan diğer yüzü bebek kordonu halinde devam eden doku.

Plasenta Previa

Plasentanın alt kısımda rahim çıkışına yerleşmiş olması, halk arasında eşin aşağıda olması olarak bilinir.

Plasental Aprupsiyon

Plasentanın bebek doğmadan rahim duvarından ayrılması

Polihidramniyoz

Bebeği saran amniyon sıvısının fazla olması. Diyabetik anne bebeklerinde sık görüldüğü gibi bebekte sıvısını yutmaya engel bir anomali varsada suyu fazla olabilir. Rahmin fazla gerilmesi sonucu erken doğuma yol açabilir.

Postmatür Bebek, Postmatürite

Gebeliğin 42 haftasından sonra doğan bebekler için kullanılan terim.

Prematüre Bebek

37 gebelik haftasından önce dünyaya gelen bebekler için kullanılan terim.

Preterm

Miada ulaşmamış. Miadından önce

Prezentasyon

Bebeğin anne vücuduna göre duruş şekli. Örn. Makat prezentasyon demek; bebeğin makatının doğum kanalına doğru, başının da yukarıda olduğunu ifade eder.

 

Resüsitasyon

Temel ve ileri yaşam desteğini içeren kişiyi hayata döndürme uygulamalarıdır.

Resüsite Etmek

Solunumu yada kalbi durmuş bir kişiye temel ve ileri yaşam desteği uygulayarak hayata döndürmeye çalışmak.

 

Sara Hastalığı

(Epilepsi) Beyin dokusunda bazı hücre gruplarının kontrol dışı aktif hale gelebilmesi hastalığı, aktif olduğu dönem epileptik nöbet (sara nöbeti) olarak adlandırılır.

Şeker Yükleme Testi (OGTT)

Hastalara glukoz içirilmesini takiben kan şekerlerinin ölçülmesi ile yapılan test. Diyabet varlığını saptamak amacı ile yapılır. 50 gr, 75 gr, 100 gr glukoz içirilerek yapılan çeşitleri vardır. Gebeliğin 24-28 haftalarında tüm gebelere gebelik diyabeti varlığının saptanması amacı ile yapılır. Riskli gruplara daha erken dönemde de yapılabilir.

Serviks

Rahmin ağız kısmı. Doğumda acılarak bebeğin doğmasına izin verir. Doğumda bahsedilen açıklık serviksin açılmasıdır. Gebe olmayanlarda ise serviksten sürüntü örneği alınarak kanser araştırılması yapılır.

Siklus

Adet döngüsü. Adetin ilk gününden diğer adete kadar geçen süre.

Sperm

Erkek üreme hücresi.

Spinal Anestezi

Omuriliği saran zarın içine anestezik ilaçlar verilerek yapılan anestezi türüdür. Etkisi hemen başlar. Sadece ağrı değil tüm duyular geçici kaybolur. Yani hasta bacaklarını hareket ettiremez. Etki süresi verilen ilacın etki süresi kadardır tekrar ilaç verilmez. Şiddetli başağrısı görülebilir.

Stria

Gebelikte Ciltte oluşan çatlaklar. Cildin aşırı gerilmesine bağlıdır. Tamamen önlemek mümkün olmasada cildi nemlendirmek faydalıdır.

Su Gebeliği

Bkz. Boş Gebelik, Anembriyonik Gebelik

Suni Sancı

Çeşitli nedenlerle başlamamış doğumu başlatmak yada etkisiz doğum ağrılarını artırmak amacı ile serum içine ilaç (oxytocin) konarak hastaya yavaş ve kontrollü bir şekide verilmesi.

 

Testesteron

Erkek cinsiyet hormonu

Toksoplasma Enfeksiyonu

Toksoplasma Gondi denen parazitin neden olduğu enfeksiyon. Çiğ, az pişmiş et ve et ürünlerinden ve kedi dışkısından bulaşır. Anne karnındaki bebekte enfeksiyon olması durumunda düşük yada bebekte sakatlıklara neden olabilir.

TORCH

Fetusta ve yenidoğanda çeşitli sorunlara yol açan maternal enfeksiyonların gebelik esnasında mümkün olduğu kadar erken teşhisi önemlidir. TORCH olarak kısaltılan enfeksiyon grubu gebelikte, gebe kalmak isteyenlerde ve sık düşük yapanlarda bakılır. TORCH kısaltmasında T,Toksoplazmozisi, R,Rubella, C, Cytomegalovirusu ve H, Herpes Simplex virusu ifade eder.

Travay

Aktif doğum eylem sürecine travay denir. Doğum ağrısı çeken gebe de travayda gebe olarak adlandırılır. İlk doğumda 16-18 saat sürebilir.

Trimester

Gebelik sürecinin her bir 3 aylık dönemine verilen ad. Gebelik 3 trimesterden oluşur. İlk 3 gebelik ayına 1.trimester, 3-6 gebelik aylarına 2. Trimester, 6-9.gebelik aylarına 3. Trimester denir.

Tubal Gebelik

Tüplere yerleşmiş dış gebelik türü.

Takipne

Çok hızlı soluk alıp verme.

 

Üçlü Test

Gebeliğin 16-20 haftası arasında yapılan tarama testi. Ultrasonda bebek ölçümleri yapıldıktan sonra anne adayından kan alınır ve bebekte down sendromu, trisomy 18 ve nöral tüp defekti olma riski hesaplanır. Sonuç riskli çıkarsa amniosentez önerilir.

Uterus

Rahim,döl yatağı.

Üzüm Gebeliği

(molar gebelik, mol, mol hidatiform) Döllenme sırasında genetik bir hata sonucu Rahim içinde bebeğin eşi plasentanın üzüm salkımı şeklinde anormal doku büyümesi ile kendini gösteren bir hastalıktır. Bu anormal doku yanında embriyonun varlığına göre komplet yada parsiyel mol olarak adlandırılır. Tedavisi acil küretaj ile rahmin içinin boşaltılmasıdır. Kanserojen gelişim ve yayılım gösteren türleri vardır.

Umblikal Kord

Göbek kordonu, bebek ve eşi plasenta arasında uzanan damardan kordon.

 

Vajen

Hazne. Kadın organlarının rahimden dış genital organlara kadar olan kısım.

Verniks Kazeoza

Anne karnında bebeğin cildini kaplayan, su geçirmez beyaz yağlı madde, bebeğin cildini içinde bulunduğu suya karşı korur

Verteks Geliş

Bebeğin doğum kanalına başı ile girdiğini, önde gelen kısmın baş olduğunu ifade eder

Vertex, VX

Bebek başının en üst kısmı, tepe

 

Yardımcı Üreme Teknikleri

Kısır hastaların tedavisi için kullanılan aşılama ve tüp bebek uygulamalarına verilen genel ad.

YÜT

Yardımcı üreme teknikleri. Kısır hastaların tedavisi için kullanılan aşılama ve tüp bebek uygulamaların (IVF, GIFT gibi) hepsine birden verilen genel ad

Yenidoğan

Hayatın ilk 28 günlük döneminde bebek ve ilk 28 günlük dönemi anlatan terim

Yenidoğan Takipnesi

Yenidoğanın hızlı soluk alıp vermesi

 

ZIFT – Zigot intrafallopian transfer

Bir laparaskop yardımı ile dışarıda suni olarak döllenmiş yumurtanın (zigot) kadın follopian tüpü içerisine yerleştirilmesi işlemi

Zigot

Döllenmiş yumurta hücresi.

 

Daha Fazla Genel

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir