Çatı Muayenesi Nedir?
Çatı muayenesi , hamilelik döneminin son haftalarında (37.haftadan sonra) annenin pelvis kemiklerinin (çatı kemiklerinin), doğum yolunun değerlendirilmesi amacı ile yapılır. Bu muayeneye göre doğum süreci gelmeden önce, normal doğumun gerçekleşebilme ihtimali değerlendirilir. Gerçekleşecek olan doğumun, sezaryen ile yapılacağı kesinleşen bir hastada için, çatı muayenesi yapılmasına gerek görülmez. Mesela, daha önce sezaryen ile doğum yapmış ya da bebeğin eşi doğum yolunu kapatma durumu ya da ikiz, üçüz gebelik gibi olan durumlar.
Çatı Muayenesi Nasıl Yapılır?
Çatı muayenesi, normal jinekolojik muayene masasında ve aynı şekilde jinekolojik muayene pozisyonunda yapılan bir muayene yöntemidir. Doktor, iki parmağının yardımı ile çatı kemiklerinin durumunu kontrol eder. Bebeğin kilosu ile doğum yolunun darlığını ya da genişliğini kıyaslayarak, normal doğumun mümkün olup olmadığını belirlemek için bakar. Doğumun başlamasından hemen önce, hamileliğin son haftalarında yapılan çatı muayenesinde, rahim ağzı kapalı olduğundan dolayı, bebeğin kafasına ya da diğer organlarına temas edilmesi mümkün olmaz.
Çatı Darlığı Nedir?
Eğer pelvik muayenede çatı darlığı (pelvik darlık) teşhisi konulduğu zaman, yani doğum yolunun normal doğuma müsaade etmeyecek kadar dar olduğuna karar verilmesi durumunda, hiçbir şekilde normal doğum hiç denenmez ve sezaryen ameliyatı planlanır. Bu durum her zaman söz konusu olmaz. Yani çatı muayenesi, her zaman için doğum şeklini net bir şekilde belirleyemeyebilir.
Bu gibi durumda, normal doğum uygulanabilir ve doğumun ilerlemesi halinde, uygulanan muayeneler ile daha kesin karar verilebilir. Doğum anında, rahim ağzı açık olduğundan dolayı, hem rahim ağzının açılma oranı ve durumu, hem de bebeğin kafasının pozisyonu, durumu değerlendirilebilir. Bu sebepten dolayı, doğum anında yapılan çatı muayenesi, doğum ile ilgili daha kesin bilgi verir. Ancak doğum başlamadan önce, hamileliğin son haftalarında anne adayına uygulanan çatı muayenesi de, doğum hakkında ön fikir vermesi için ve belki de normal doğum yapamayacak kişilerin normal doğum denenmesine gerek kalmadan teşhis edilmesi için gereklidir.
Çatı Muayenesi Esnasında veya Sonrasında Ağrı veya Kanama Olur mu?
Çatı muayenesi, ağrılı olan bir muayene değildir. Hamileliğin son haftalarında vajina dokusunda esneme görüldüğünden dolayı, hamile olmayan kadınlara nazaran, daha rahat bir şekilde vajinal muayene imkanı sağlar. Genelde hiçbir kadında kanama olmaz. Bazı durumlarda lekelenme veya az bir oranda pembe, kırmızı kanama görülebilir. Kanama görülse bile, çatı muayenesinin herhangi bir zararı veya riski bulunmaz. Düşünülenin aksine, yararı bulunur.
Çatı Darlığı Olması Durumunda Ne Yapılır?
Hamilelikte, çatı muayenesi esnasında, çatı darlığı teşhis edilmesi halinde, bu doğum yolunun normal doğumun gerçekleşmesine engel olacak kadar dar olduğu anlamına gelmektedir. Bu sebepten dolayı, çatı darlığının teşhis edilmesi durumunda, doktorunuz doğum yolunun dar olduğuna karar verirse, normal doğum uygulanmadan, doğum işlemi direkt olarak sezaryen ile yapılır.
Bazı zamanlarda ise, anne adayına uygulanan çatı muayenesinin neticesinde, doğum şekli net bir şekilde belirlenmeyebilmektedir. Böyle bir durum ile karşılaşılması halinde, ilk olarak normal doğum denenir ve doğum anında doktor uygun bir şekilde muayenesini yaparak, kararını daha sağlıklı bir şekilde verebilir.
Doğum işleminin başlaması anında, rahim ağzının açılma oranı, durumu, bebeğin kafasının pozisyonu kolay bir şekilde tespit edilebilir. Özetleyecek olur isek, çatı muayenesinin doğum anında yapılması, daha net ve kesin bilgiler sağlamaktadır. Ancak yine de doğumdan bir iki hafta önce, çatı muayenesinin yapılması halinde, doktor için ön fikir edinebilme sebebi ile, son derece gerekli görülmektedir. Böylelikle, normal doğum yapması mümkün olmayan anne adaylarının, yok yere vakit kaybetmesi ve acı çekmesinin önüne geçilmiş olur.
Çatı Muayenesi Neden Önemlidir?
Hamileliğin 34 ile 38. haftaları içerisinde doktorlar anne adaylarına bir çatı, yani pelvis muayenesi uygularlar. Pelvis muayenesi, vajinal yol ile yapılan bir muayenedir. Bu muayene esnasında doktor dış genital bölgenin, vajinanın ve kemik çatının özelliklerini inceler. Bunları bebeğin duruş pozisyonu ve bebeğin iriliği ile karşılaştırıp, doğum şekli ile ilgili bir fikir sahibi olur. Eğer bebek iri ve çatının da dar olması halinde, anne adayına normal doğum çok zor olacağı için, sezaryen doğum tavsiye edilir.
Çatıda bulunan darlık 3 noktada olabilir. Bunlardan en üst noktada olanı, el yardımı ile muayene esnasında anlayabilmek pek mümkün değildir. Ancak ortadaki ve çıkımdaki var olan darlık, anlaşılabilir ve doktora doğum ile alakalı bir fikir verir. Eğer doktor sezaryen doğum tavsiye ediyor ise, anne adayının bu öneriyi uygulaması oldukça önemlidir.
Burada doktorların amacı, fazla sancı çekmeyi ve istenmeyen sonuçları önlemektir. Bu darlığın tespiti halinde, hala normal doğum yapmak istenebilir. Ancak böyle bir durumda, doğumun yarıda kesilmesi ve sezaryene dönme ihtimali de söz konusu olur. Bu sebepten dolayı, anne adaylarının çatı muayenesi esnasında doktorlarının önerilerini dikkate almaları son derece önemlidir.
