Ödem, gebeliğin olası şikayetlerinden biridir; bir sabah kalktığınızda ellerinizin, ayaklarınızın hatta yüzünüzün normalden daha büyük göründüğünü ve şiş olduğunu fark edebilirsiniz. Çünkü ödem problemi, hamileliğin herhangi bir döneminde aniden meydana gelebilir.
Bazı dönemlerde ise, daha sık karşılaşılabilen bir sorun olarak ortaya çıkar. Genelde gebeliğin 3.trimesteri adı verilen son üç ayında ödem daha çok görülmektedir. Yani hamileliğinizin 6.ayından itibaren el, ayak ve ayak bileklerinde yoğun bir şekilde ödem yaşayabilirsiniz.
Bunun en güçlü sebebi de ağırlığın artması ile rahmin vücudunuzun alt bölgesine uyguladığı baskının artış göstermesi ve bu bölgede su tutumuna neden olmasıdır.
Gebelikte ayaklarda aşırı bir büyüme meydana gelmişse, buna bağlı olarak ayak yapınız değişime uğrayabilir ve ayaklarınız doğum sonrasında tamamen eski haline dönemeyebilir. Bunun dışında ayaklarınızın şişliği ve ödem, doğumdan sonra kendiliğinden yavaş yavaş inmeye başlayacaktır. Bu süre, 6 ayı bulabilmektedir.
Hamilelikte Ayaklar Neden Şişer ve Büyür?
Hormonal Değişiklikler: Hamilelikte meydana gelen hormonal değişimler, sizi doğuma hazırlar ve leğen kemiğindeki bağ ve eklemler başta olmak üzere vücudunuzdaki bağ ve eklem dokuyu gevşetmeye başlar. Ayaklarınız da bu gevşemenin etkisi ile şişmeye başlayabilir.
Vücuttaki Su Miktarı ve Kan Dolaşımında Artış: Karnınızdaki bebeğinizin büyümesi ile birlikte vücudun ihtiyacı olan su miktarı artarken kan dolaşımı da artış gösterir. Bu da vücudun ödem yapmasına neden olarak ayakların şişmesine sebep olmaktadır.
Kilo Artışı: Gebelikle birlikte alınan kilolar, vücudunuzun yağlanmasına neden olmaktadır. Ayaklarınızın yağ dokusu kilo alımı nedeniyle artış gösterir ve ayaklar büyüyebilir.
Rahmin Büyümesi: Özellikle hamileliğin son evresinde rahmin büyümesi, vücudun alt tarafındaki toplar damarlara baskı uygulayarak kanın kalbe geri pompalanmasına engel olabilir. Bu baskı, sıvının bacaklarda birikmesine yol açarak ödeme sebep olur.
Tuzlu Yiyeceklerin Fazla Tüketilmesi: Aşırı tuz tüketilmesi bünyede su tutulmasına neden olmaktadır. Tuzlu yiyecekleri fazla tüketmek, ödem oluşumuna sebep olur.
Yüksek Tansiyon: Yüksek tansiyon, kan dolaşımı bozukluğundan kaynaklanarak vücutta su tutulmasına yol açabilir.
Gebelik Zehirlenmesi (Preeklampsi): ‘Preeklampsi’ adı verilen hamilelik zehirlenmesi, vücutta ani şişmelere neden olmaktadır.
Sıcak Hava: Sıcak hava, kan dolaşımını azaltarak ödemi artırır.
Kafein İçerikli İçeceklerin Fazla Tüketilmesi: Fazla kafein tüketmek, vücuttaki suyu tutarak el, ayak ve bacakların şişmesine neden olabilmektedir.
Az Hareketlilik: Yürüyüş yapmamak, az hareket etmek ve tüm gün oturmak kan akışının yavaşlamasına ve vücutta sıvı birikmesine neden olmaktadır.
Gebelikte Ayak Şişmesini Önlemek için Neler Yapılmalı?
Anne adayları için hamilelik süreci, alışması ve atlatılması zorlu bir dönemdir. Bu dönemde ayakların şişerek büyümesi, annenin hareket imkanını kısıtlayarak yürümesine engel olabilir ve günlük yaşantısını olumsuz etkileyebilir. Ayakkabılarınız ayağınıza sığmaz ve bu durum sizi rahatsız etmeye başlar.
Peki, hamilelikte ayak şişmesine ne iyi gelir?
- Her gün en az 2 litre su içmeye özen gösterin. Sıvı tüketimini arttırmanız, ödem oluşmasına sebep olan zararlı maddeleri vücudunuzdan uzaklaştırmaya yardımcı olur.
- Rahat ve sıkmayan ayakkabılar tercih edin. Çok sıkı ve bağcıklı ayakkabılar, ayaklarınızı sıkarak şişmesine neden olacaktır.
- Kısa yürüyüşler yapmaya, gün içerisinde sizi yormayan basit egzersizler uygulamaya ve imkânınız varsa yüzmeye çalışın.
- Dar kıyafetler giymekten kaçının. Dar pantolonlar, naylon çoraplar ve sıkı kıyafetler dolaşımınızı olumsuz etkileyecektir.
- Aşırı tuzlu yiyeceklerden uzak durun, ancak tuzu tamamen kesmeyin.
- Geceleri uyurken yan tarafınıza yatmaya özen gösterin. Sol tarafınıza yatarak ana toplar damar üzerindeki baskıyı azaltabilirsiniz.
- Soğuk su uygulaması yaparak ayaklarınızın rahatlamasını ve şişliklerin inmesini sağlayabilirsiniz.
- Bacak bacak üstüne atarak oturmaktan kaçının. Böylelikle basıncı azaltmış olursunuz.
- Çok sıcak ve nemli ortamlarda bulunmamaya çalışın.
- Ayak ve bacaklardaki şişlikleri gidermek için, bir yere uzanıp ayaklarınızın altına yastık koyarak dinlenmeye çalışın.
- Sirkeli su veya tuzlu su içerisinde ayaklarınızı 15-20 dakika bekletin.
- Ayaklarınıza masaj yaparak kan dolaşımını hızlandırıp rahatlamasını sağlayabilirsiniz.
- Uzun süre ayakta durmaktan veya uzun süre hareketsiz oturmaktan kaçının.
- Sivri burunlu, topuklu ayakkabılar yerine ortopedik ve sentetik malzeme kullanılmamış ayakkabıları tercih edin.
