Panik atak, dakikalar içinde doruğa ulaşan ve bu süre zarfında çeşitli psikolojik ve fiziksel semptomların ortaya çıktığı ani şiddetli korku veya rahatsızlık dalgalanmasıdır.
Panik atak temelde bir anksiyete bozukluğudur. Anksiyete bozuklukları, normal gerginlik veya endişe duygularından farklıdır ve aşırı korku veya aşırı endişe içerir. Anksiyete gelecekteki bir endişenin öngörülmesi anlamına gelir ve daha çok kas gerginliği ve kaçınma davranışı ile ilişkilidir.
Endişelenme aynı zamanda şiddetli ve bireye karşı mücadelecidir, birey günlük işlerinde konsantre olmakta zorlanır ve tamamlamakta güçlük çeker.
Hamileyken biraz endişeli hissetmek normaldir. Bu yüzden Hamilelikte kaygı çok yaygındır. Her 10 gebe kadının birinden fazlası bu endişeye sahiptir.
Değişen hormonlar, annelik duygusu kaygı düzeyinizi aşırıya kaçmayacak boyutta arttırabilir. Bu sebeple hamilelik döneminde panik atak hakkında yeterli bilgiye sahip olunması gerekir.
Hamilelik Döneminde Panik Atak Neden Olur?
Panik atağın nedeni tam olarak açıklanamamıştır. Ancak genetik olarak kaygıya yatkınlığı olan, stresli hayat koşulları yaşayan ve düşünce yapısı olarak olayları felaketleştirme eğilimi olan bireylerde panik atak görülme olasılığı daha fazladır. Pek çok durumda panik atak aniden, zaman ve yer gözetmeksizin, hiçbir sinyal vermeden başlar. Panik atak yaşayan kişilerin en sık kullandığı cümle “O anda panik atak geçirmem için hiçbir neden yoktu” olur. Ataklar, en rahat olduğunuz durumlarda, hatta uyku esnasında bile yaşanabilir.
Sıklıkla panik atak bir kez yaşanır, ancak bazı kişilerde ataklar birden fazla kez yaşanabilir. Tekrarlayıcı panik ataklar genellikle belirli durumlarla tetiklenir; köprüden geçmek veya topluluk önünde konuşma yapmak gibi. Hele ki, daha önceden benzer yerde panik atak yaşandıysa, tekrarlanan atakların aynı yerde yaşanma olasılığı daha yüksektir. Tekrarlayıcı panik atakları tetikleyici yerler çoğunlukla kaçması/çıkışı zor (tiyatro salonundaki en arka koltuk veya tren yolculuğu gibi düşünülebilir) ve kendinizi güvende hissetmediğiniz yerler (karanlık, ıssız bir sokakta) olabilir.
Hamilelikte panik atak geçirmenin ise çok fazla spesifik bir nedeni yoktur. Ancak hamilelik esnasında vücuttaki ani hormonal değişimler, stresli gebelik süreci, bebeğin gelecek olması ile annenin hayatındaki sosyal değişimler ve düşünce şekli (örneğin annenin bebek geldikten sonra hayatında ne gibi değişimler olacağını düşünmesi, bu durumu felaketleştirmesi, bebeğe yeterli bakım verip veremeyeceğinden emin olamaması gibi düşünceler) panik atağı tetikleyici faktörler olabilir.
Endişe ve Panik Haline Ne Sebep Olur?
- Doğum korkusu
- İğne fobisi
- Travmatik doğum deneyimi, düşük veya yenidoğan ölümü. (Bu durumda travma sonrası stres bozukluğu olabilir)
- İlişkideki çatışmalar, anlaşmazlıklar
- Aile ve sosyal destek eksikliği
- Bebeğin yaşadığı sağlık sorunları
- Aile bireylerinde anksiyete veya panik atak öyküsü
- Geçmişte anksiyete veya panik atak geçirmek
- Travmatik bir olay veya istismar yaşamış olmak
- Uyuşturucu, alkol ve benzeri kullanmak
- Depresyon
- Uzun bir müddet tedavi almak
- İlişki problemleri, maddi sıkıntılar ya da işsizlik gibi şeyler nedeniyle fazla stres altında olmak
Hamilelik Sürecinde Panik Atak ve Endişeyi Tedavi Altına Almanın Yolları Nelerdir?
Kaygı düzeyiniz aşırı derecede fazlaysa evet bebek etkilenir. Bebek anne karnından her şeyi hissedip anlamaya başlar. Anne adayının bu stresli durumunda bebeği olumsuz etkileyebilir. Sürekli bebeğim etkileniyor mu düşüncesi endişe boyutunuzu da arttırır.
Bu sizin suçunuz değil. Sadece nasıl baş edileceğini bilmiyorsunuz. Bu yüzden alanında başarılı ve size iyi gelecek bir psikologdan destek almanız oldukça önemlidir. Anksiyete, fobiler ve panik ataklar genellikle bilişsel davranışçı terapi (CBT) yöntemi kullanılarak tedavi edilir.
Bununla birlikte;
- Eşiniz, aileniz veya bir arkadaşınızla nasıl hissettiğiniz hakkında konuşun.
- Suçlu veya mahcup hissetmemeye çalışın. Bu duygular sizin hatanız değil.
- Kendinize hem ruhen hem bedenen güzel bakın.
- Egzersiz yapın.
- Kafeinden kaçının.
- Güzel beslenmeli ve Düzenli ılık bir duş yapın.
- Sigara ve alkol kullanmaktan kaçının. Bu size ve bebeğinize zarar verir.
- Basit gevşeme tekniklerini öğrenmeye çalışın ve bunları düzenli olarak uygulayın.
Hamilelik oldukça duygusal bir deneyimdir. Bazen duygularınızın yönetilebilir olup olmadığını veya bu durumun ciddiyetinin farkına varamayabilirsiniz. Ancak kendinize güvenmelisiniz.
Duygularınızın sizin için normal olup olmadığının en iyi yargıcı sizsiniz. Hamilelik sırasında çok endişeli hissediyorsanız veya panik atak geçirdiğinizi düşünüyorsanız, mutlaka bir psikologdan destek almalısınız.
