Hamilelikte alınan kilonun, kişisel özelliklere bağlı olarak değişiklik gösterdiğini biliyoruz. Anne adayının gebelikten önceki kilosu, bebeğin erişeceği ağırlık, plasentanın boyutu ve genetik özellikler hamilelikte alınacak kiloda belirleyicidir. Ama en önemlisi hamilelik sırasındaki beslenme alışkanlıklarıdır.
Hamilelik süresince organik yiyecekler tercih edilmeli ve konserve gıdalardan uzak durulmalıdır. Mümkün olduğunca dışardan yemek yenmemelidir. 3 öğün yerine sık aralıklarla yemek yenmelidir. Enerji ihtiyacı çikolata yerine kuruyemişten ve meyveden sağlanmalıdır.
İdeal Kilo Nedir?
Hamilelik öncesindeki boy ve kilo oranı, normal mi yoksa aşırı kilolu mu olunduğu hakkında fikir vermektedir. Vücut kitle indeksi 18 ile 24 arasında olan kadınların hamileliklerinde problemle karşılaşma olasılıkları azdır.
Vücut kitle indeksi 24’ün üzerinde olduğu zaman ise bu olasılık artmaktadır. Yapılan çalışmalara göre vücut kitle indeksi 30 veya 34’ün üstünde ise yani morbid obezse doğacak çocuklarda otizmli olma riski, ilerde şeker hastalığı ve hipertansiyon görülme olasılığı artar.
Annenin ise bir problem veya komplikasyonla karşılaşma riski artar. Bu yüzden gebe kalmadan önce anne adaylarının vücut kitle indeksleri 24’ün üstündeyse en az %10’luk bir kilo kaybetmeleri gerekmektedir.
Vücut kitle indeksi dediğimiz bu oranı hesaplamak basittir. VKİ hesaplamak için kiloyu boyun karesine bölmek gerekir. Örneğin boyu 160 cm kilosu 55 kg olan bir kişinin vücut kitle indeksi; 1.6×1.6 = 2.56 ve 55/2.56 = 21,4 şeklinde hesaplanır.
18.5 altında olanlar – Zayıf
18.5 – 24,9 arası – Normal kilolu
25 – 29,9 arası – Fazla kilolu
30 – 39,9 arası – Obez (şişman)
40‘ın üzerinde – İleri derecede obez
Fazla kiloların hamilelikten önce verilmesi önerilir. Hamilelikten önce dengeli beslenme, egzersiz ve akupunktur gibi tamamlayıcı tıp yöntemleriyle normal kiloya döndükten sonra gebe kalınmasında büyük fayda vardır. Kilo vermek gebe kalma şansını artırdığı gibi şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı gibi riskleri azaltır.
Hamilelikte Ay Ay Kilo Değişimi
Hamilelik süreci 3 trimester döneminde yani 3 aylık 3 ayrı periyotta incelenebilir. Her trimester farklı değişimlerin gerçekleştiği ve dolayısıyla önerilen kilo alım miktarlarının değişebileceği süreçlerdir.
Hamileliğin ilk 3 aylık döneminde anne adayları belli belirsiz bir kilo artışı ile karşılaşır. Bu dönemde 1-2,5 kilogram alınması uygundur. Sabah bulantıları olan anne adaylarının kilo alamaması ve hatta bir miktar kilo kaybetmesi de mümkündür. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde kilo alım gerekliliği yerine getirildiği takdirde endişelenmeye gerek yoktur.[6]
Gebeliğin ikinci 3 aylık döneminde bebek hızlı bir gelişme evresine girer. Dolayısıyla anne adayının kilo almaya başlaması gerekir. Gebeliğin bu sürecinde anne adaylarının 5-6 kilogram alması beklenir.
Gebeliğin üçüncü 3 aylık periyodunda da kilo alım standartları, ikinci trimester dönemi ile benzerlik taşır. Bu süreçte haftalık olarak kilo artışının 400 gram civarında olması beklenir. Dönem sonunda anne adaylarının yine 5-6 kilogram alması normaldir. Gebeliğin son 3 aylık döneminde bebeğin belirgin ölçüde büyümesi kadınların midesinde baskı oluşmasına ve yiyecek miktarlarının azalmasına da neden olabilir. Nitekim bazı anne adayları 9. Ayda bir miktar kilo kaybedebilirler. Bu durum oldukça normaldir ve genellikle endişelenmeye gerek yoktur.
Örneklediğimiz tüm bu kilo alım standartlarının ortalama değerler olduğunun unutulmaması gerekir. Her kadın, her gebelik ve her bebek kendi özel şartlarına sahiptir. Anne adaylarının gebelik sürecinde kontrollerini aksatmaması ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile bağlarını sürdürmeleri gerekir.[7]
Sağlıklı ve dengeli beslenme gebelik sürecinin altın kurallarından biridir. Kilo alım sürecinin mümkün olduğunca dengeli ilerlemesi ise kritik derecede önemlidir. Ani kilo artışları veya kayıpları halinde uzmanlarla iletişime geçilmesi ihmal edilmemelidir.
Hamilelikte Kilo Alımı Ne Zaman Başlar?
Hamilelikte kilo alımı ilk aylardan itibaren başlar. İlk aylardaki kilo yeme ile ilgili olsa da vücuttaki ödemin de kiloya etkisi olmaktadır. Çünkü hamileliğin başından itibaren su tutan hormonlarda artış olur.
Hamilelikte Kilo Almamak Mümkün mü?
Hamilelikte kilo almak ancak çok kilolu kadınlarda mümkün olur. Eğer vücut kitle indeksi 25’in üstündeyse ve gebe düzgün bir diyet yaparsa, bebeğin gelişimi etkilenmeden anne hiç kilo almayabilir. Çünkü bebek kendi için gerekli gıdaları annenin depolarından kullanır.
Kilolu veya hafif kilolu kadınlarda özellikle hamileliğin ilk 3 ayında kilo almaya gerek yoktur. Hem bulantı kusmanın ilk 3 ayda daha çok olması, hem de esas iştahın gebeliğin 5. ayından sonra artması nedeniyle ilk 3 ayda kilo alınmasa bile bebeğin gelişimi etkilenmez.
Hamilelikte Alınan Fazla Kilolar Nereye Gidiyor?
Hamilelikte alınan fazla kiloların nereye gittiği konusu anne adayları için hem endişe verici hem de belirsizlik yaratan bir hale gelebiliyor. Hamilelikte alınan fazla kiloların dağılımı genellikle şu şekilde gerçekleşiyor:
Hamilelikte kilo dağılımı şu şekildedir;
- Bebek yaklaşık 3,6 kilogramlık bir ağırlığa sahip olabiliyor
- Plasenta ağırlığı 0,9 – 1,4 kilogramı bulabiliyor
- Amniyotik sıvının ağırlık aralığı da plasentayla benzerlik taşıyor
- Göğüs dokusu yaklaşık 1 kilogram ağırlaşıyor
- Anne adayının kan hacmi ise 1.8 kilogram olacak şekilde artış gösteriyor
- Annenin vücudunda 2.2 – 4 kilogram yağ depolanırken rahim genişleyerek 0.9 – 2.2 kilogram ağırlığa ulaşabiliyor.
Gebelikte En Az ve En Çok Kaç Kilo Almalı?
Gebelikte en az veya en çok ne kadar kilo alınması gerektiği kadının hamile kalmadan önceki kilosuna bağlıdır.
Çok kilolu bir kadın dengeli beslenerek hiç kilo almadan ve bebeğin gelişimi etkilenmeden hamileliğini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilir.
Hamilelik öncesi çok zayıf bir kadın için ise en çok 15-20 kilo alması bile normal kabul edilir.
Gebeyken Diyet Yapabilir miyim?
Gebelikte diyet yapılabilir. Ama bu diyet programının kadın doğum ve diyetisyenin ortak hazırlaması gerekir. Doğru ve dengeli yapılmış olan bir diyet programı, bebeğin gelişimini etkilemeden annenin ideal kiloyu alarak gebeliği tamamlamasını sağlar.
