Rahim içindeki ceninin çeşitli yöntemlerle alınması işlemine kürtaj denir. Kürtaj, istenmeyen bir gebeliği sonlandırmak için yapılabileceği gibi, istenen ama sağlıksız bir gebeliği sonlandırmak için de yapılabilir.
Boş gebelik, bebeğin kalp atışlarının durması, gebelikte ilaç kullanılması, radyasyona maruziyet gibi bebekte sakatlıklara yol açabilecek maddelere maruz kalındığı durumlarda da kürtaj işlemine başvurulabilir.
Bununla birlikte; kürtaj, anestezi altında farklı birçok nedene bağlı olarak yapılabilir. Bu sebeple kürtaj nedenleri çok sık merak edilir. Çoğunlukla ‘Bebek aldırma’ isteği ile yapılan bir işlem gibi görünse de kadın sağlığına yönelik birçok zorunluluk halinde de yapılması gerekebilir.
Kürtaj Nasıl Yapılır?
Günümüzde kürtaj daha çok vakumla kürtaj yöntemi ile yapılmaktadır. Bu teknik, eskiden uygulanan kazıma yöntemine göre daha kolay ve daha güvenlidir. Vakumla aspirasyon kürtaj tekniğinde, plastik tek kullanımlık kanüller ile rahim ağzından geçilerek rahime girilir.
Plastik kanülün arkasına takılan karmen adı verilen büyük enjektörle negatif basınç oluşturularak, rahim içindeki materyal dışarı alınır. İçerde parça kalmadığından emin olunana kadar bu işlem tekrar edilir. Normal şartlar altında vakumla kürtaj ortalama 5 dakika süren kısa bir işlemdir. Gebelik haftası büyüdükçe bu süre uzayabilir.
Kürtaj İşlemi Hangi Durumlarda Yapılır?
• İstenmeyen, plansız gebeliklerde (Kişi bebek sahibi olmaya hazır değilse, hamileliği istemiyorsa),
• Hamileliğin anne adayının sağlığını tehdit ettiği durumlarda,
• Hamile kadının ağır ilaçlar kullanması gereken durumlarda,
• Embriyonun gelişim ve sağlığının doğuma elverişli olmayacağı anlaşıldığında,
• Doğacak bebeğin doğum sonrası hayatını olumsuz etkileyebilecek bir problem tespit edildiğinde,
• Düşük yapan kadınlarda rahim içerisinde embriyoya ait parçalar ve kalıntılar kalmışsa, bunların temizlenmesinde,
• İnfertilite (Kısırlık) tanısı koyabilmek için yumurtlama olup olmadığını anlamak amacıyla parça alınması gerekiyorsa,
• Uzun süreli ve yoğun olarak adet kanaması yaşayan kadınların rahim içi temizliğini gerçekleştirmek amacıyla,
• Tecavüz vakalarında beklenmeyen bir hamilelik oluşmuşsa kürtaja başvurulabilir.
Kürtaj Çeşitleri Nelerdir?
Gebeliği Sonlandıran Kürtaj: En sık başvurulan küretaj türü istenmeyen gebelikleri sonlandırmaya yönelik yapılan kürtajdır. İşlem, vakum aspirasyonu adı verilen bir teknik kullanılarak yapılmaktadır.
Bu kürtaj şekli mol gebelik, boş gebelik durumlarında da yapılır.
Retansiyone Kürtaj: Düşük sonrasında rahim içerisinde kalan parçaların temizlenmesi amacıyla yapılan uygulamadır. Res küretaj veya revizyone küretaj adı ile de bilinir.
Probe Küretaj: Patolojik inceleme amaçlı yapılan kürtaj şeklidir. Genellikle yoğun veya düzensiz vajinal kanamaya neden olan sorunun tespiti için rahim iç dokusundan örnek alınarak yapılır. Aynı zamanda kanamayı durdurmaya yönelik tedaviyi de kapsar.
Fraksiyone Kürtaj: Uygulanma amacı probe küretaj ile aynıdır. Ancak fraksiyone küretajdan farklı olarak hem rahim iç dokusundan hem de serviks dokusundan doku ayrı ayrı doku örneği alınır.
Bumm Küretaj: Doğum sonrası küretaj da denilen bu uygulama, doğumdan sonra rahimde plasenta veya amniyon zarının parçalarının kalması halinde bu parçaların rahimden temizlenmesi için yapılan işlemdir.
Kürtaj ve Anestezi
Kürtaj ağrılı bir işlem olduğu için mutlaka anestezi gerekir. Kürtaj anestezi yöntemleri olarak 2 çeşit anestezi verilir.
1-Lokal anestezi (Alttan uyuşturma)
2-Genel anestezi (Uyuyarak)
Lokal anestezide rahim ağzı belli bölgelerden alttan uyuşturulur. Ancak rahimin hepsi uyuşturulamayacağı için hasta ister istemez ağrı hisseder. Hasta konforu için lokal anestezi çok tercih edilmez.
Genel anestezi ile kürtajda damardan verilen sedasyon ilaçları ile hasta saniyeler içinde uyur ve işlem biter bitmez uyanır. Hastanın uyuma süresi işlem kadardır, yani 5-10 dakikalık bir uyku söz konusudur. Sedasyon tekniği ile narkoz hasta konforu için daha iyi olduğu için kürtaj anestezisi için daha çok uyuyarak kürtaj yöntemi daha sık uygulanmaktadır.
Kürtaj Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kürtaj, hastayı zorlayan ya da yatarak tedavi olmasını gerektiren bir işlem değildir. Uygulamanın gerçekleştiği aynı gün içerisinde kişi evine gidebilir. Ancak yine de bazı hususlara özen gösterilmesi gerekir.
Kürtaj sonrası fiziksel olarak zorlayıcı aktivitelerden bir süre kaçınılmalıdır. Ağır kaldırmak, egzersiz yapmak ve vücudu aşırı yoran veya zorlayan aktivitelerde bulunmak tavsiye edilmez. Gerekiyorsa bir gün yatak istirahati yapılabilir.
Anesteziye bağlı olarak mide bulantısı, kusma, baş dönmesi ve ateş benzeri şikâyetler meydana gelebilir. Bunlara ek olarak biraz ağrı da söz konusu olabilir. Bu belirtilere yönelik doktorun uyarılarına kulak verilmeli ve verdiği ilaçların düzenli kullanılmasına özen gösterilmelidir.
Ortalama 2-3 hafta süre ile cinsel perhiz uygulanmalıdır. Rahim iç dokusunun iyileşmesi, kanamanın durması ve bölgede enfeksiyon oluşma riskinin azalması açısından doktorunuzun önerdiği süre kadar cinsel birliktelikten kaçınmak faydalı olacaktır.
Denize ve havuza girmekten kaçınılmalıdır. İyileşmekte olan rahim dokusunda enfeksiyon gelişme olasılığını azaltmak amacıyla en az 2-3 hafta kadar deniz ve havuza girmemek doğru olacaktır.
Banyo yaparken küvet yerine duş kullanılmalıdır. Oturarak değil ayakta kısa duş alınmalıdır. Kanama varsa tampon gibi ürünler yerine hijyenik ped kullanımı tercih edilmelidir.
Kürtaj sonrası iyileşme süresi yaklaşık olarak 10-15 gün sürmektedir. Ancak tedbir amacıyla bu süre 20 güne çıkabilir. Bu süre boyunca doktorun tüm tavsiyelerine mümkün olduğunca uyulmalıdır.
