Kimlere Aşılanma Yapılır?
Sperm sayısı hafif düşük ise, sperm hareketi hafif düşük ise, açıklanamayan infertilitede, erken evre endometriozisde, kadında yumurtlama problemi varsa ve yumurta takibi ile gebelik elde edilemediyse, sosyal sebeplerle gebelik eldesini hızlandırmak isteyen çiftlerde uygulanabilir.
Tek başına sperm morfoloji sorunu olan çiftlerde her zaman doğrudan tüp bebeğe geçmek gerekmez, morfolojik problemin boyutuna göre değişmekle birlikte bu çiftlerde aşılama da uygulanabilir.
Spermin Hazırlık Süreci
Aşılama için verilecek sperm örneğinin laboratuarda hazırlanmasında yüzdürme, yoğunlaştırma gibi yöntemler olup sperm değerlerine göre yöntem seçilebilir. Laboratuarda hazırlama işlemi yaklaşık iki saat sürmektedir. Hazırlama temelde basit bir işlem olmakla birlikte laboratuar ekibinin titiz ve özenli çalışması başarıyı etkileyecektir.
Aşılama Takibi Nasıl Yapılır?
Adetin 2-3. günlerinde yapılan ultrasonografi sonrası yumurtalıklarda kist gibi engel bir durum yoksa hap veya tercihen düşük doz iğnelerle yumurtalıklar uyarılır. Her gün günün aynı saatlerinde iğne yapılır ve bir hafta sonra yapılan ultrasonografi ile yumurtalıkların ilaçlara verdiği tepki değerlendirilir. Ultrasonografide folikül (yumurta içeren kesecik) belli boyutlara ulaştığında (17-20 mm) çatlatma iğnesi tabir edilen bir iğne yapılarak folikül içindeki yumurta olgunlaştırılır. Folikül sayısı üçten fazla ise aşılama yapılmaması önerilir ve tedavi iptal edilmelidir, aksi durumda üçüz ve üzeri gebelikler oluşabilir, kadın hayatını riske eden hiperstimulasyon gibi durumlar nadiren de olsa ortaya çıkabilir.
Çatlatma iğnesinden 24-38 saat sonra bir ya da ardışık günlerde iki kez, laboratuarda yıkanan ve hazırlanan spermlerle aşılama yapılabilir. Aşılama günü sabah erkekten 2-5 günlük perhiz sonrası alınan sperm örneği laboratuarda yıkanarak hazırlanır ve konsantre edilerek çok ince bir kateter ile rahime bırakılır. İşlem anestezi gerektirmez, çok basit ve kısadır, ağrısızdır. Normal bir jinekolojik muayene gibidir. Sperm rahime bırakıldıktan sonra 15 dakika istirahat sonrası hasta normal yaşantısına dönebilir. Cinsel ilişki kısıtlaması yapılmaz. Aşılama sonrası progesteron desteği olarak bazı ilaçlar verilebilir, ama şart değildir.
Aşılamadan 12-14 gün sonra gebelik testi yapılarak sonuç değerlendirilir. Gebelik olması durumunda herhangi bir özel takip şekli yoktur, normal kendiliğinden oluşan bir gebelik gibi takip edilir.
