Birçok kadın dönem dönem üreme sistemleri ile ilgili bazı rahatsızlıklar yaşayabilmektedir.
Çevresel, hormonal veya genetik faktörlerden kaynaklı olarak ortaya çıkabilen bu sorunlar bazen kendini hemen göstermezken bazen de şiddetli belirtiler eşliğinde kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Çikolata kisti de üreme çağındaki her 10 kadından birinde rastlanan hastalıklardan biridir ve tedavi edilmediğinde üreme sisteminde birtakım hasarlara yol açabilir.
Bu nedenle teşhis ve tedavi önemlidir ve her kadının çikolata kistleri hakkında bilgi sahibi olması gerekir.
Çikolata Kisti Nedir?
Kadınlarda rahim içini kaplayan bazı dokular vardır. Bu dokular her ay regl döngüsü ile kalınlaşarak vücuttan atılır. Ancak bazen rahim içindeki tabakayı oluşturan hücreler rahim dışında başka bölgelere ve organlara yerleşerek büyüyebilir. Bu durumda oluşan doku kendini dışarı atamaz ve bulunduğu bölgede kanamaya yol açar.
Bu kanamalar sonucunda zamanla dokunun etrafında inflamasyon meydana gelmeye başlar. Oluşan inflamasyon yaralara ve kistik yapılara dönüşür. Oluşan bu kistlere çikolata kisti, hastalığa ise endometriozis adı verilir.
Endometriozis, üreme çağındaki her kadını tehdit edebilir. Özellikle 30’lu ve 40’lı yaşlarda daha sık ortaya çıkar.
Çikolata Kistinin Belirtileri Nelerdir?
Çikolata kisti adı verilen endometriozis, kolay tanı konabilen bir rahatsızlık değildir. Çünkü belirtileri genel olarak başka jinekolojik hastalıklarla benzerlik gösterir.
Bazı belirtiler ise oldukça sıradan ve hastalığın akla gelmeyeceği düzeyde olabilmektedir. Bu nedenle çikolata kistinin belirtilerini bilmek, bulguları doğru şekilde yorumlayabilmek büyük önem taşır.
Ağrılı Regl Dönemi: Çikolata kistinin en belirgin özelliği, regl dönemlerinde yoğun kasık ağrısı ve adet sancısı yaşatmasıdır. Çoğu zaman bu ağrıları yaşayan kadınlar regl dönemi için bu durumu normal kabul etse de uzmanlar tarafından bu bulgu, en belirgin belirti olarak kabul edilmektedir. Ağrılar normale kıyasla çok daha şiddetli yaşanabilir. Fakat hafif ağrı olup endometriozis tespit edildiği durumlarda görülebilir.
Cinsel Birliktelik Sırasında Ağrı: Bu vakalarda birliktelik esnasında veya sonrasında şiddetli ağrı oldukça sık görülür.
Düzensiz Regl Dönemi: Bu rahatsızlık kadınlarda düzensiz adet dönemleri yaşanmasına sebep olabilir. Ayrıca regl zamanından önce hafif lekelenmeler ve kanamalar da meydana gelebilir.
Karın, Sırt ve Bel Ağrıları: Nedensiz sırt, bel ve karın ağrıları belirtiler arasındadır.
Kronik Yorgunluk: Endometriozisi olan kadınlar, regl dönemlerinde aşırı yorgunluk hissedebilirler. Ayrıca sadece adet döneminde değil kronik bir yorgunluk hissi ve odaklanamama sorunuyla da karşılaşılabilir.
Ağrılı Tuvalete Çıkma: Çikolata kistleri kadınlarda tuvalete çıkarken ağrı ve yanma hissi yaşanmasına yol açabilir. Özellikle idrar yaparken şiddetli ağrı ve yanma oluşması söz konusu olabilir.
Bu belirtiler, endometrioma vakalarında en sık yaşanan şikâyetler arasındadır. Her bulgu her kadında görülmeyeceği gibi aynı anda birden fazla bulgunun meydana gelmesi de söz konusu olabilir.
Ayrıca bu şikayetleri yaşayan bir kadında mutlaka çikolata kistine rastlanması beklenmez. Şikâyetler farklı bir rahatsızlıktan kaynaklı olarak da ortaya çıkabilir. Bu sebeple doktorunuza danışmak yapacağınız en doğru şey olacaktır.
Çikolata Kistinin Nedenleri Nelerdir?
Aslında çikolata kistinin bilinen belli bir sebebi bulunmamaktadır. Birden fazla faktörün bu duruma yol açma ihtimali göz önüne alınır.
Bu Faktörler;
Genetik Yatkınlık: Yakın aile bireylerinden birinde hastalık bulunan kişilerde hastalığın çıkma olasılığı daha yüksektir. Yani endometriomada genetik yatkınlık söz konusudur. Annenizde, teyzenizde veya kız kardeşinizde çikolata kisti varsa sizde de olabilir.
Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sisteminde herhangi bir sorun bulunması, vücudun hastalığa karşı savunma mekanizmasını yavaşlatarak sorunun ortaya çıkmasına yol açabilir.
Retrograd Regl Kanaması: Rahim iç dokusu her ay olası bir gebeliğe karşı hazırlanır ve gebelik oluşmadığında rahim iç dokusu dokusu regl kanaması ile dışarı atılır. Bu kanama vajinaya doğru değil de tam tersi yöne yani fallop tüplerine ve buradan da karın boşluğuna olacak şekilde gerçekleştiğinde ters yönde regl kanaması denen durum gerçekleşmiş olur. Retrograd regl kanaması olarak da bilinen bu olay çikolata kistine neden olmaktadır. Uzmanlar çikolata kistlerinde en sık bu durumdan şüphelenir.
Lenf Sistemi ve Kan Dolaşımı: Endometrium dokularının kan dolaşımı ile diğer organlara yayılması da nedenler arasında sayılır.
Çeşitli Ameliyatlar: Bazı ameliyat kesileri, endometrium dokularının yerleşip çoğalması için uygun ortam yaratır.
Karın Zarı Hücreleri: Hormonlar gibi çeşitli faktörlerin etkisi ile karın zarı hücreleri endometrium hücrelerine dönüşebilir.
Çikolata Kisti Kısırlığa Sebep Olur mu?
Tam olarak nedeni bilinmemekle beraber çikolata kistinin hamile kalmaya engel olabildiği gözlemlenir. Rahim ve yumurtalıkların yapısını bozan endometriyal dokuların bu duruma sebep olduğu düşünülmektedir. Ayrıca endometrioziste yumurta ve sperm hücrelerinin de yapısı ve kalitesi olumsuz yönde etkilenerek hamile kalma şansının azalmasına yol açabilir.
Hastalığa sahip kadınlar uygun bir tedavi sonrası aşılama veya tüp bebek yöntemi ile hamile kalabilirler. Bu yöntemler ile hamile kalma oranı %2’lerden %15’e kadar artış gösterebilmektedir. Kısacası çikolata kisti tedavi edilmediğinde infertilite sorununa yol açabilirken çeşitli tedavilerle bu sorun kolayca ortadan kaldırılabilir.
Çikolata Kisti Hamilelikte Kaybolur Mu?
Endometriozis ağrısı ve diğer belirtiler genellikle hamilelik esnasında iyileşme gösterirler. Bunun hormon değişiklikleri nedeniyle olabileceği düşünülür. Ancak gebelik, endometriozisi tedavi etmez yalnızca semptomlarını hafifletir ve kistin büyümesini durdurur.
Hamilelik ve süt verme dönemleri sona erdiğinde çikolata kisti belirtileri genellikle yeniden başlar.
