Bir kadın hamile olduğunu öğrendiği andan itibaren hem kendi sağlığı hem de bebeğinin sağlığı için çeşitli testler ve tetkikler yaptırmalıdır.
Anne adayında mevcut hastalıkların ve gebeliğe bağlı oluşabilecek sağlık sorunlarının erkenden belirlenebilmesi, gerekli önlemlerin zamanında uygun şekilde alınabilmesi, bebekteki yapısal bozuklukların erken gebelikte tespit edilebilmesi ve doğumun doğru zamanda iyi koşullarda yapılabilmesi için gebe kadınların hamilelik süresi boyunca düzenli aralıklarla kontrollerini yaptırmaları oldukça önemlidir.
Hamile olduğunu yeni öğrenen bir kadın için tüm bu kontroller ve testlerin nasıl ve ne zaman yapılacağı büyük bir soru işaretidir.
Bu sebeple hamileliğin birinci trimester dönemini kapsayan ilk 3 aylık sürede yapılması gereken testler aşağıda yer almaktadır.
Hamileliğin İlk Testleri
İlk muayenede yapılan tahliller hamile kaldığınızı öğrendiğinizde yaptırdığınız tahlillerdir. Bu tahlillerin çoğu sadece anneye yapılırken bazıları baba adayına da yapılabilir. İlk doktor kontrolünde jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılır. Buna ek olarak hemogram adı verilen tam kan sayımı da rutin bir işlemdir.
Kan Grubu: Kan uyuşmazlığının olabilme ihtimaline karşı önlem alabilmek için anne ve baba adayının kan grubu testi yapılır.
İdrar Testi: Yapılan ilk tahlillerde, tam idrar testi ve gerekli durumlarda idrar kültürü istenir. Bunlar, olası idrar yolları enfeksiyonlarının saptanmasında oldukça önemlidir.
TSH: Annede guatr ve tiroid hormon bozukluğu mevcutsa bu durum bebeği etkileyebilir. Bozukluğun saptanması durumunda bir endokrinoloji uzmanına muayene olmak gerekir.
Toksoplazma IgM ve IgG: Kedi, köpek dışkısından, çiğ etten ve iyi yıkanmamış sebzelerden geçen paraziter enfeksiyon için tarama testi yapılır.
Hepatit B için HBSAg ve Hepatit V için HCV: Anne adayında hepatitin olup olmadığını saptamak için önemlidir.
HIV: AIDS testi yine tüm anne adaylarına rutin olarak uygulanır.
Frengi için VDRL testi: Rutin olarak yapılması gerekmez ancak yine de yapılabilir.
Diyabet: Diyabet riski taşıyan hastalarda açlık kan şekerinin ölçülmesi veya son 3 aydaki ortalama şeker seviyesini gösteren HbA1C testi yapılır.
Biyokimya Testleri: Anne adayının kolesterol seviyelerine, böbrek ve karaciğerlerindeki enzim seviyelerine bakılır.
İkili Tarama Testi
İkili tarama testi, özellikle halk arasında Down Sendromu olarak bilinen Mongolizm (Trimozi 21) ve Trimozi 18 gibi genetik bazı problemlerin risk ortalamasını belirlemede kullanılan önemli bir testtir. Burun kemiğinin ölçümünde kemiğin olmaması veya kısa olması bebeğin Down Sendromlu olabileceğiyle ilgili oranlar verir. Ancak ikili test, adından da anlaşılacağı üzere bir tarama testidir, tanı testi değildir.
Bir diğer deyişle ikili tarama testi, anne adayının; yaşına, kilosuna, genetiğine, alışkanlıklarına ve daha birçok değişkenliğini göz önünde bulundurur. Aynı değişkene sahip olan diğer kadınların doğurduğu bebeklerin down sendromlu olma oranına göre bir oran belirlenir.
İkili Tarama Testi Nasıl Yapılır?
Hamileliğin 11-14. haftası arasında özellikle bebeğin sağlık durumunu ölçen testler yapılır. Bu testler gebeliğin 11. haftasından sonra yapılan ultrason muayenesinde bebeğin ense kalınlığı (NT), baş-popo uzunluğu (CRL), burun kemiği (NB) ölçümü ve kan tahliliyle ikili test yapılır.
Burada ense kalığının ve bebeğin ölçüleri değerlendirilirken aynı zamanda anneden alınan kandaki Beta HCG (hamilelikte salgılanan hormon) ve PAPP-A (hamileliğe özgü plazma proteini-A) parametresine bakılır.
İkili tarama testi, üçlü ve dörtlü tarama testlerine göre daha güvenilir oranlar verir. Ayrıca ikili tarama testinin, mutlaka 11-14. haftalar arasında yaptırılması gerekmektedir.
