Gebelik döneminin son haftalarına doğru anne adayının vücudunun doğum eylemini gerçekleştirebilmesi için herhangi bir sorunun olup olmadığını tespit edebilmek amacı ile çatı kemiklerinin değerlendirilmesi yapılır.
Doğum yolunun değerlendirilmesi sonucu anne adayının normal doğumu gerçekleştirebilme ihtimali göz önünde bulundurularak doğum şekli belirlenir.
Bu muayene doğuma yakın haftalarda yapıldığı için, kesin olarak sezaryen ile doğum gerçekleştirecek olan anne adaylarına yapılmasına gerek yoktur.
Ancak doğum şekli henüz belirlenmemiş anne adayları için, çatı muayenesinin ne zaman ve nasıl yapılacağı büyük merak konusudur.
Çatı Muayenesi Nasıl Yapılır?
Çatı muayenesi; kadınların normal jinekolojik muayenelerde olduğu gibi, anne adayının jinekolojik muayene masasına oturması ile aynı pozisyonda yapılan bir muayenedir.
Jinekolog iki parmağı ile anne adayının çatı kemiklerinin durumunu kontrol eder. Yapılan ultrasonografi incelemelerinde bebeğin vücut ölçüleri baz alınarak çatı kemiklerinin, doğum yolunun bebeğin geçebileceği genişliğe sahip olup olmadığı değerlendirilerek doğum şekli belirlenir.
Çatı muayenesi 2 şekilde yapılır. Elle muayenede, rahim ağzının ve vajinanın değerlendirilmesi söz konusudur. Görsel muayenede ise spekulum adı verilen cihazla pelvik organların analizi yapılmaktadır.
Çatı muayenesi, jinekolojik muayene ile aynı özelliklere sahiptir. Kadın, öncelikle belden aşağıda bulunan tüm giysilerini çıkarır ve muayene masasına geçer. Doktor, eldiven takarak iki parmağı ile vajinanın içini ve rahim ağzını muayene eder. Spekulum ile yapılan çatı muayenesinde ise spekulum adlı alet, vajinayı genişletmek için içeri sokulur.
Spekulum açıldığında doktor, rahim ağzını ve vajinanın üst kısmını kolaylıkla inceleyerek anne adayının normal doğum yapıp yapamayacağını belirler.
Çatı Muayenesi Doğum Şeklini Nasıl Belirler?
Çatı muayenesinde amaç bebeğin normal doğumla vajinadan çıkıp çıkamayacağının değerlendirilmesidir.
Bu bağlamda da çatı muayenesi yapılırken bebeğin başı ile geçeceği yol arasındaki uyuma bakılmaktadır. Eğer bebek çok iri değilse, çatıda darlık tespit edilme oranı azalmaktadır.
Ancak bebeğin 4500 gramın üzerinde olması durumunda çatı darlığı için risk bulunmaktadır.
Çatı muayenesi sırasında doktor tarafından vajinanın, dış genital bölgenin ve kemik çatının durumuna bakılmaktadır. Bebeğinin duruş pozisyonu ve büyüklüğüyle de ilgili değerlendirme de yapılarak, her bir faktör değerlendirilerek doğum şekline karar verilir.
Çatı Muayenesinde Darlık Tespit Edilirse Ne Olur?
Yapılan çatı muayenesinden sonra anne adayına çatı darlığı teşhisi konulmuş ise, doğum yolunun normal doğum için yeterli genişlikte olmadığı anlaşılmalıdır. Bebeğin geçebileceği yeterlilikte bir kanalın olmaması nedeniyle sezaryen ile doğum planlanır.
Ancak her çatı muayenesi sonucu doğru doğum şeklini belirlemeyebilir. Bu gibi durumlarda, normal doğum gerçekleştirirken doğumun ilerleyen evrelerinde rahim ağzının açılma durumu göz önünde bulundurularak doğum şekli değiştirilebilir.
Çatıda kısmi bir basıklık söz konusuysa, bebeğin tahmini kilosuna ve darlığın doğumu ne kadar engelleyebileceğine bakılır. Bir diğer deyişle bebek kilosu da olası çatı darlıklarının normal doğuma engel olup olmayacağı konusunda bir fikir sunabilir.
Burada karar vermesi gereken kişi muayeneyi yapan ve gebeliği takip eden doktordur. Doğum esnasında rahim ağzının açıklığı, bebeğin kafa pozisyonu ve büyüklüğü değerlendirilerek anne adayı için en uygun doğum şeklini doktor belirler.
Çatı Muayenesi Hakkında Merak Edilen Sorular
- Çatı Muayenesi Ne Zaman Yapılır?
Çatı muayenesi doktorun uygun gördüğü gebeliğin 34–38. haftaları arasında yapılır. Annenin doğum yolunun vajinal yolla yapılan bu muayenesi şayet doğumun sezaryenle gerçekleşeceği kesin ise yapılmasına gerek duyulmaz. Bebeğin kilosu ile doğum yolunun darlığı da önemlidir.
- Çatı Muayenesi Ağrılı Bir İşlem midir?
Tıpkı diğer jinekolojik muayenelerde olduğu gibi çatı muayeneleri de ağrılı bir uygulama değildir, ancak uygulamadan rahatsızlık duyan kadınlar hafif bir sızı hissedebilir. Çoğunlukla bu sızı çatı muayenesinden değil, psikolojik olarak kendini rahatsız hissetmekten kaynaklanır. Hamileliğin son haftalarında vajina dokusunda esneme olduğu için gebe olmayan kadınlara göre daha rahat bir şekilde vajinal muayene yapılabilir.
- Çatı Muayenesi Ne Kadar Sürer?
Çatı muayenesi çok fazla vakit alan bir işlem değildir. Korkulacak bir muayene de değildir. Muayene 3 dakika kadar sürer. Doktorunuz hassas ve sakin şekilde sizi yormadan muayeneyi tamamlar.
- Çatı Muayenesinin Bebeğe Bir Zararı Var mıdır?
Çatı muayenesi gebeliğin son haftalarına doğru yapıldığından bu muayenenin bebeğe herhangi bir zararı yoktur. Zaten henüz bu dönemlerde rahim ağzının kapalı olmasından dolayı, bebeğin kafasına ya da herhangi bir organına temas söz konusu olamaz.
- Çatı Muayenesi Kanama Yapar mı?
Çatı muayenesi genelde ağrılı ya da kanamalı değildir. Bazı kadınlarda çok az miktarda pembe ya da kırmızı renkli lekelenme ya da kanama olabilir ve bu da normal bir durumdur, endişelenmeye yoktur.
- Çatı Muayenesi Doğumu Tetikler mi?
Çatı muayenesi, rahim ağzını uyarabilir ve doğum eylemini başlatma ihtimali vardır. Bu ihtimaller düşük olsa da, gebeliğin son haftalarında yapılması her ihtimalin göz önünde bulundurulması açısından daha doğru olacaktır.
