Gebeliğin belirli haftalarında yapılan ultrasografik incelemeler ile hem bebek hem de anne sağlığı için önemli veriler elde edilmektedir.
Ayrıntılı ultrason ya da detaylı ultrason muayenesi, normal gebelik takibi sırasında yapılan ultrason muayenelerinden farklı olarak yüksek görüntü kalitesiyle ve bebeğin tüm organlarının incelendiği bir muayenedir.
Ayrıntılı ultrason, riskli gebelikler, doğumsal sakatlık ve hastalıklar konusunda uzman bir perinatoloji uzmanı tarafından yapılır. Ultrasonografi cihazları sayesinde gebelik çok detaylı olarak incelenebilmektedir.
Bebekte var olabilen bir anormalliğin tespiti veya gelişme riski olan ve bebeğin sonraki hayatını tehdit eden bir hastalığın erken tespiti için yapılan erken haftalardaki ayrıntılı ultrasonografi işlemi anne ve bebek sağlığını korumak amacıyla yapılmaktadır.
Ayrıntılı Ultrason Nedir?
Ayrıntılı ultrason, 19. Ve 23. gebelik haftalarında uygulanmaktadır. Bebeğin organ gelişiminin tamamlandığı ve amnios sıvının çoğalması sebebiyle, daha ayrıntılı görüntülerin elde edilebildiği bir ultrason şeklidir. Ayrıntılı ultrasonda bebek ve bebeğin organları oldukça detaylı bir şekilde incelenir. Bu sayede bebeğin sağlık durumu hakkında bilgi alınır. Ayrıntılı ultrasonda amaç; bebeğin anomalisi olup olmadığını tespit etmektir. Ultrasonda tespit edilen anomaliler ya da kromozomal kusurlar, ayrıntılı ultrasonda görülebilir. Bu gibi durumlar söz konusu olduğunda anne adayı hemen bir üst merkeze sevk edilir.
Ayrıntılı ultrasonda doğumsal anomali ya da kusurlar yalnızca %80 oranında tespit edilebilir. Bu durumda en deneyimli ve profesyonel uzman bile yüzde yüz kromozom anomalisi taraması yapamaz. Çeşitli doğumsal kusurlar, ayrıntılı ultrasonda dahi görülmeyebilir. Bazı doğumsal kusurlar da ilk belirtilerini doğum sonrası erken veya geç dönemde verirler.
Ayrıntılı ultrasonda incelenen bölgeler:
- Bebeğin kafatası,
- Bebeğin beyni,
- Omurga,
- Göğüs içerisi,
- Karın organları,
- Mide ve bağırsak,
- Kalp,
- Kollar ve bacaklar,
- Yüz gibi her organ incelenmektedir.
Bununla bebeğin eşinin durumu da incelenir. Detaylı ikinci düzey ultrasonografi genellikle 17-18 haftalarda uygulanmaktadır. Ancak bu haftalar kalbin değerlendirilmesi için erken olduğu için gebeliğin 22. Haftasında da yapılması önerilebilir.
Ayrıntılı Ultrason İle Her Anomali Kesin Olarak Teşhis Edilir Mi?
Ayrıntılı ultrasonografi, en başarılı uzmanlar tarafından en iyi merkezlerde uygulansa dahi başarı şansı yüzde yüz değildir. Yaklaşık olarak %70-80 oranında anomalinin tespit edilmesine yardımcı olmaktadır. Bazı anomaliler ultrasonda görülememektedir. Daha ileri aylarda gelişebilen anomaliler olduğu için yüzde yüz tüm anomaliler fark edilemez.
Tüm hamileliklerin ortalama olarak %3’ünde anomali mevcuttur.
Tek yumurta ikizlerinde anomali riski %5’tir.
Akraba evliliklerinde ise anomali riski 2 kat artar.
Bu noktada unutulmaması gereken ayrıntılı ultrason ile 3-4 boyutlu ultrasonun birbirine karıştırılmamasıdır. 3 ya da 4 boyutlu ultrasonda yalnızca bebeğin elleri ve yüzü, kolları, bacakları daha gerçekçi bir görüntüyle aileye sunulur. Ayrıntılı ultrason ise anomalileri tespit etmek için başvurulan bir ultrason yöntemidir.
Adım Adım Ayrıntılı Ultrason İşlemi
Randevu Alma: İşlem tüm gebeliklerde 18. haftadan sonra uygulanabilmektedir. Gebeliğin uygun haftası hesaplanıp (18-23. hafta), aileler kendilerine uygun bir güne randevu alabilmektedir.
Randevuya Gelme: İşlem, yapısı gereği ortalama 30-45 dakika sürebilmektedir. Bu süre bazen 1 saati bulabilir bazen de ileriki günlerde tekrarlanabilir.
İşlem Sırasında Aç mı Tok mu Olmalıyım?: Bu muayene için aç olunması gerekmemektedir. Ancak bebeğin pozisyonunun uygun olmaması göz önüne alınarak, anne adayı yanında bir kutu meyve suyu götürebilir.
İşlem Nasıl Yapılır?: Genellikle karından yapılan bir ultrasonografi işlemidir. İşlemin sonunda rahim ağzının ölçümü ve gerekirse bazı detaylar için vajinal yoldan ultrasonografi yapılır.
Rapor Neleri İçerir?: Ayrıntılı ultrasonografi raporu gebeliğin mevcut durumu ve ayrıntılı anatomik incelemesini içermektedir. Bu rapor bebeğin görüldüğü dönemdeki durumu hakkında ayrıntıları ve gerekiyorsa danışmanlık bilgilerini içerir.
Ayrıntılı Ultrason Tekrar Yapılabilir mi?: Daha önce başka bir merkezde bu işlemi yaptırdınız ve tekrar yaptırmak istiyorsanız bunu yaptırabilirsiniz. Ultrasonografi işlemi size ve bebeğinize zarar vermez.
İleri Haftalarda Ayrıntılı Ultrason İşlemi Tekrarlanır mı?: Ayrıntılı ultrasonografi için genel olarak 18-23. hafta aralığı belirlense de ileri gebelik haftalarında da belirli bölgelerin tekrar incelenmesi amacı ile detaylı inceleme yapılabilir.
