Hamilelik döneminde meydana gelen yüksek tansiyon, diğer adıyla hipertansiyon olarak bilinir. Ortalama her 10 hamile kadından 1 ya da 2’sinde yüksek tansiyon görülebilir.
Anne adayı yüksek kan basıncına sahipse, bu plasentaya yetersiz kan akımına sebep olabilir ve bu durum bebeğin ihtiyacı olan oksijen ile besini düşük miktarda alması anlamına gelir. Yüksek tansiyon sonucunda bebeğin anne karnındaki gelişimi yavaşlayabilir.
Hamilelerde görülen uzun süreli yüksek tansiyon sonucunda bebek gelişmesinde gerilemenin yanı sıra; erken doğum, anne ile bebek arasındaki hayati bağlantıyı sağlayan plasentanın erken ayrılması, ani böbrek yetersizliği, yüksek tansiyon krizi gibi durumlar da yaşanabilir.
Tansiyon yükselmesi, gebeliğe bağlı olarak 5. aydan sonra gerçekleşir. Gebeliğin ilk 5 ayı içinde tansiyon yükselmesi az rastlanılan bir durumdur. Daha sonraki dönemlerde dikkatli davranılması gerekir.
Gebelikte tansiyon yükselmesi, anne adayının bebeği yabancı bir cisim gibi algılaması sonucu da ortaya çıkabilir. Gebelik sürecindeki tansiyon yükselmesi sırasında, anne adayı bilinci yarı açık ya da bilinci tamamen kapalı biçimde rahatsızlıklar geçirebilir.
Gebelikte Hipertansiyon Tipleri
Hipertansiyon hamilelik süreci boyunca üç şekilde ortaya çıkar:
Kronik Hipertansiyon: Gebelik öncesi, gebeliğin ilk 20 haftası ve doğumdan sonra 140/90 üzeri tansiyon olması durumunda meydana gelir.
Gestasyonel Hipertansiyon: Gebeliğin 20. haftasından sonra hipertansiyon gelişip doğumdan sonra kaybolması durumunda meydana gelir.
Preeklampsi: Gebeliğin 20. haftasından sonra kronik veya gestasyonel hipertansiyon ile birlikte görülebilir. Eğer tedavi edilmezse hipertansiyon ve ödem ile birlikte hem anne hem de bebekte hayati tehlike oluşturabilecek kadar ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
Yüksek Tansiyon Gebelikte Nasıl Anlaşılır?
Kan basıncı, kan damarlarının duvarına doğru iten kanın kuvvetidir. Kalp, kanı vücudun her yerine taşıyan kan damarlarına pompalamaktadır. Hipertansiyon olarak da bilinen yüksek kan basıncı ise, kan damarlarındaki basıncın normal aralığın üzerinde olmasıdır.
Gebelikte görülen yüksek tansiyon, vücutta normal zamanlardan farklı etkilere neden olabilir. Hamilelikte tansiyon problemi yaşayan annelerde doğum öncesinde, doğum sırasında ya da doğum sonrasında bazı komplikasyonların gelişme riski daha fazladır.
Gebelikte yüksek tansiyonun en yaygın belirtileri:
• Kan basıncında artış
• Mide bulantısı ve kusma
• İdrar miktarının azalması
• Midede ve sağ üst karında ağrı
• Çift görme ya da bulanık görme gibi görme problemleri
• Kiloda hızlı artış
• Böbrek ya da karaciğer fonksiyon testlerinde değişiklikler
Yüksek Tansiyona Neden Olan Durumlar Nelerdir?
- Aşırı tuz tüketimi
- Bağışıklık sisteminde zayıflık
- Genetik faktörler
- Çoğul gebelikler
- Diyabet
- Kansızlık
- Yetersiz beslenme
- Kronik böbrek hastalığı
- Hamile kadının yaşının 20’den küçük ve 40’dan büyük olması
Gebelikte Yüksek Tansiyon Nasıl Teşhis Edilir?
Kan basıncı seviyelerindeki artış, akla yüksek tansiyonu getirebilir ancak gebelikte yüksek tansiyon teşhisi koyulması için tanı olarak diğer belirtilerin de gözlemlenmesi gerekir. Bununla birlikte, gebelik tansiyonu için uygulanan testler genellikle şöyledir;
- Düzenli kan basıncı ölçümü
- İdrar testi
- Vücuttaki ödemin değerlendirilmesi
- Kilo takibi
- Böbrek ve karaciğer fonksiyonunu ölçen testler
- Kan pıhtılaşma testleri
Hamilelikte Yüksek Tansiyon Kaçtır?
Hamilelik tansiyonunun 140-90 mm/hg sınırında ya da üzerinde olması akla hipertansiyon riskini getirir. Hamilelikte idrarda protein görülmesi, tansiyon ölçümlerinin yüksek değerlerde çıkması ve belirgin şekilde ödem oluşması preeklampsiye işaret edebilir.
Hipertansiyonun Bebeğe Etkisi
Hipertansiyon plasentadan bebeğe yeteri kadar kan akımının geçmesine engel olur. Kan akımı yeteri kadar olmazsa bebeğe daha az oksijen ve besin geçeceği için bebeğin gelişimi yavaşlar.
Eğer hipertansiyon tedavisi uygun şekilde yapılırsa zamanında sağlıklı bebek olma ihtimali yüksek. Eğer tansiyon kontrol altına alınamazsa gebelik zehirlenmesi yani preeklampsi ve eklampsi gelişebilir.
Hamilelikte Yüksek Tansiyon Nasıl Düşürülür?
Tansiyonunuzun yükseldiğini fark ettiğinizde sol tarafınıza yatarak dinlenin. Bu yöntem, sizin ve bebeğinizin oksijen ihtiyacını daha fazla karşılamanızı sağlayacaktır.
Dinlenmek için çok aydınlık olmayan ve gürültüsüz, sakin ortamlar seçmeniz gerekir.
Gün içerisinde bol sıvı tüketmeli ve işlenmiş gıdalardan uzak durmalısınız.
Damarlarda kasılmaya ve tansiyonda yükselmeye yol açtığı için stresli ortamlardan uzak durmanız yapmanız gereken en önemli adımlardan bir tanesidir.
Tuz tüketimine ve tuzlu besinlere dikkat etmeniz, mümkün olduğunca uzak durmanız gerekir.
Ödem oluşmasını önlemek için protein açısından zengin gıdaları tüketmeli ve susuz kalmamaya özen göstermelisiniz.
