Sağlıklı evli çiftlerin en büyük hayali sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilmektir. Bunun için hamile kalmadan aylar öncesinden hazırlıklar yapılır, yeme, içme, uyku düzeni ayarlanır, anne adayı zararlı alışkanlıkları varsa onları bırakır. Gebelik döneminde de hem bebek hem de kendi sağlığı için maksimum özen gösterir. Psikolojik, duygusal ve fiziksel yaşanan tüm değişimlere göğüs geren anne adayının tek hedefi sağlıklı bir bebeğe sahip olmaktır. Gebelik anne adayının tüm doğal fonksiyonlarını değiştirdiğinden yeni duruma adapte olmak gerçekten zor bir süreçtir. Kendi kendisine pek çok zorlu ve yorucu değişiklikle başa çıkmak durumunda kalan anne adayı, bebeğin daha sağlıklı gelişmesi için ekstra vitamin, ilaç almak zorunda kalabilmektedir. İşte böyle durumlarda doktorun neyi, ne için, ne kadar tavsiye ettiği sorunsalına azami dikkat göstermek gerekir.
- Gebelikte Neden İlaç ve Vitamin Kullanılır?
Hamilelik döneminde tüm gelişmeler normal gözlense de her anne adayının rutin olarak kullanması gereken ilaç ve vitaminler bulunmaktadır. Doktorun önerdiği her ilaç bir probleme, eksikliğe işaret değildir. Bunun yanında ufak tefek gelişim sorunlarında ve geriliklerinde de doktor tavsiyesiyle kullanılan ilaç ve vitaminler bulunmaktadır. Normal yaşamda basit bir baş ağrısı, karın ağrısı için kullanılan ilaçlar, günlük hafif vitaminler gebelik döneminde bebeğe zarar verebileceğinden doktora danışılmadan hiçbir suretle alınmamalıdır. Haftalık ya da aylık olarak rutin yapılan doktor kontrollerinde bebeğin ve anne adayının gelişim durumuna göre doktor gereken ilaç ve takviyeleri önerecektir.
- Gebelikte Hangi İlaçlar Kullanılır?
Gebelikte pek çok sorun ilaç farklı ilaçlar kullanılmaktadır. Bunların bazıları her gebelikte kullanılması zorunlu olan, bazıları ise sadece bir eksiklik durumunda doktor tarafından önerilen ilaçlardır. Örneğin Demir/Kan ilaçlarını tüm hamilelerin kullanması gerekliyken, Kalsiyum, Magnezyum, bir takım ağrı kesiciler sadece bir eksiklik ya da gelişim problemi yaşandığında kullanılır. Rutin olarak her hamile bayanın kullandığı ilaçlar da, problem yaşandığında kullanılacak olanlar da mutlaka doktora danışılarak alınmalıdır.
- Gebelikte Kan/Demir İlacı Kullanımı
Her gebelikte mutlaka kullanılması gereken ilaçlardan birisi olan Demir (Kan) İlaçları problem ya da eksiklik yaşansın veya yaşanmasın kullanılır. Hamilelik süreci annede kansızlık, demir eksikliği yaratması çok muhtemel bir durumdur ve doğumda kan kaybı yaşanma olasılığı çok yüksektir. Kan, demir ilaçları kullanılarak bu eksikliğin önüne geçilmesi amaçlanır.
- Gebelikte Kalsiyum ve Magnezyum İlaçlarının Kullanımı
Magnezyum ve Kalsiyum ilaçlarının da gebelikte kullanılması önerilmektedir. Ancak her gebenin kullanması şart olmamakla beraber kullanımının zararlı değil faydalı olduğu düşünülmektedir. Tüm kontrollerden elde edilen bulgular olumlu olduğu takdirde kullanılmasına gerek görülmez. Sadece şiddetli kasılmalar ve kramplar yaşandığında Kalsiyum ve Magnezyum ilaçları önerilir.
- Kalsiyum İhtiyacı İlaca Gerek Duyulmadan Süt ve Yoğurtla Karşılanabilir Mi?
Kadınlarda kalsiyum alımı, hamilelik dönemi dışında, günlük hayatta da çok önemlidir. zira kadınlar kemik erimesi, kas gelişimi gibi kalsiyum eksikliğinden kaynaklanan problemleri sıklıkla yaşamaktadırlar. Ancak gebelik döneminde annede kemik erimesi yaşanmaması ve bebekte kemik, diş gelişiminin hızlı olması için kalsiyum alımı çok daha fazla gerekmektedir. Eğer hamilelik döneminde kalsiyum ihtiyacı yeterince karşılanamazsa bebek için gereken kalsiyum annenin kemiklerinden alınır ve bu durum annede kemik erimesine sebep olur. Gebelik döneminde ihtiyaç duyulan kalsiyum miktarı günlük 1000 gram civarındadır. Bu ihtiyaç kalsiyum içeren besinlerle karşılandığında ekstra olarak kalsiyum ilacı alınmasına gerek kalmaz. Örneğin süt, yoğurt ve peynir en çok kalsiyum içeren besinlerdir. Bunların yanında fındık, ceviz, badem, kuru kayısı, yeşil yapraklı sebzeler ve baklagiller kalsiyum içeriği bakımından zengin olduğundan, bu gıdalar tüketilerek kalsiyum ihtiyacı karşılanabilir.
- Hangi Besinler Ne Kadar Kalsiyum İçerir?
Bir su bardağı normal yağlı süt; 250 miligram kalsiyum içerirken, yine bir su bardağı yoğurt 250 miligram kalsiyum içermektedir. Bir dilim beyaz peynir; 100 miligram kalsiyum içerirken, bir avuç, fındık, badem ya da ceviz 50 miligram kalsiyum içermektedir. Bu veriler dikkate alınarak her gün bir bardak süt içen, bir kase yoğurt yiyen, yeşil sebze yemeği yiyen, bir avuç kuruyemiş tüketen bir gebe gerekli kalsiyumu almış olur ve kalsiyum ilaçlarına ihtiyaç duymaz.
- Gebelikte Ağrı Kesici Kullanımı
Rutin hayat içinde en küçük bir karın ağrısı, baş ağrısı yaşandığında hemen ağrı kesicilere başvuran kişiler ileriki yaşlarda böbrek rahatsızlığı yaşamakta ve bir süre sonra ilaç kullanmadan ağrıdan kurtulamamaktadırlar. Sık sık ağrı kesici kullanmanın zararları uzun vadede görülürken, hamilelikte kullanılan ağrı kesiciler bebeğe ve anne adayına zarar vereceğinden sonucu çok daha ağır olabilir. Bu sebeple öncelikle ağrı kesici grubundaki ilaçların hamilelik döneminde rahatlıkla kullanılamayacağının altını çizmekte fayda vardır. Zira ağrı kesicilerin bebek üzerinde çok ciddi olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Ancak zorunlu durumlarda, doktorun önerisiyle parasetamol cinsi ilaçlar kullanılmaktadır.
- Gebelikte Progesteron Hormonu Kullanımı
Kadınlarda adet ve gebelik döngüsünü sağlayan Progesteron hormonu içeren ilaçlar her gebede rutin olarak kullanılmamakla beraber, kanama, düşük tehlikesi gibi durumlarda doktorun önerisiyle kullanılmaktadır. Her hangi bir sebeple kanaması olan veya düşük tehlikesi olduğunu düşünen hamilelerin kendi başlarına karar verip kullanabilecekleri ilaçlardan değildir.
- Gebelikte Rutin Olarak Karşılaşılan Rahatsızlıklarda Neler Kullanılmalıdır?
Her hamile bayanın çok şikâyetçi olduğu kusma, bulantı, gaz, kabızlık gibi ufak tefek rutin sorunlar için ilaç kullanılması önerilmemekle beraber, bu şikâyetler ileri boyuta ulaştığında doktorun tavsiye edeceği ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonları, guatr, hipertansiyon, diyabet, astım ve migren gibi rahatsızlıklarda alanında uzman doktorlar gebelik durumunu da göz önünde bulundurarak daha az zararlı ilaçlar tavsiye edeceklerdir.
- Gebelikte Hangi Vitaminler Kullanılır?
Gebelik dönemi vücudun iç ve dış organlarının hepsinin daha fazla çalıştığı ve yorulduğu bir süreç olduğundan, normalde rutin olarak yenen, içilen gıdalar yeterli gelmemekte ve çoğu zaman ekstra vitaminlere ihtiyaç duyulmaktadır. İşte bu sebeple gebelik döneminde doktor tavsiye ettiği aralıklarda vitamin kullanılmaktadır. Bu vitaminlerden bazıları tüm hamileler tarafından kullanılmaktayken, bazıları sadece ihtiyaç durumunda kullanılmaktadır. Örneğin Folik Asit tüm gebeler için rutin olarak tavsiye edilmektedir.
- Gebelikte Folik Asit Kullanımı
B grubu vitaminlerden olan Folik Asit; mercimekte, ıspanakta, cevizde, karaciğerde, fıstıkta, fındıkta, yumurta sarısında, baklagillerde ve ayçekirdeğinde bulunmaktadır. Bu besinlerden bolca tüketilse bile hamilelik döneminde yeterli gelmemektedir. Bebekte görülmesi muhtemel anormallikleri önlemek adına Folik Asit mutlaka kullanılmalıdır. Folik Asit kullanımına gebelikte değil, gebelik başlangıcından 3 ay önce başlanmalıdır. Uzun süreli kullanımının zararı olmadığından hamilelik planlandığı dönem itibariyle Folik Aside başlanması gerekmektedir. Folik Asit doktorun tavsiye ettiği dozda hamileliğin üçüncü ayı bitinceye kadar her gün kullanılmalıdır.
- Gebelikte Multivitamin Kullanımı
Gebelikte Multivitaminler kullanılması gerektiği yönünde yaygın bir inanış bulunmasına rağmen, normal beslenme alışkanlıkları olan hamilelerin Multivitamin kullanmasına gerek yoktur. Ancak ciddi bir beslenme problemi olan, normal yollarla gerekli vitamin ve mineralleri alamayan anne adaylarına doktorları Multivitaminleri önerirler. Günde bir tane kullanılmasında sakınca olmayan, ancak birden fazla alındığında bebeğin sağlığına zarar veren Multivitaminler doktorun önerisiyle kullanılmalıdır. Özellikle A vitamini içeren ilaç ve takviyelerin fazla alınmasının bebeğin sağlığına zarar verdiği bilinmektedir.
